Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί αποκήρυξη μιας ολόκληρης γενιάς από όλο το εύρος του φάσματος των Γερμανών πολιτικών…

Γράφει ο
Matthew Karnitsching – Politico

ΒΕΡΟΛΙΝΟ – Η Γερμανία είναι αρκετά γνωστή της… «λάθος πλευράς της ιστορίας».

Γι’ αυτό δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν το γεγονός ότι το Βερολίνο πέρασε τα τελευταία 16 χρόνια με τα πόδια του σταθερά στη λάθος πλευρά του ρήγματος, σχετικά με το πώς να χειριστεί τη Ρωσία. Ωστόσο, λιγότερο προβλέψιμη ήταν η ταχύτητα με την οποία η Γερμανία εγκατέλειψε τη στάση της απέναντι στη Μόσχα τις τελευταίες εβδομάδες, σταματώντας το αμφιλεγόμενο έργο του αγωγού Nord Stream 2, στέλνοντας όπλα στην Ουκρανία, υιοθετώντας τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και ανακοινώνοντας μάλιστα ότι θα αρχίσει να διοχετεύει σημαντικά ποσά στον δικό της στρατό.

Με άλλα λόγια, συμφώνησε σχεδόν εν μία νυκτί να κάνει όλα όσα οι ΗΠΑ και άλλοι σύμμαχοι την παρακινούσαν να κάνει εδώ και χρόνια. Το Βερολίνο δημιούργησε ακόμη και ένα έτοιμο για hashtag σύνθημα για την αλλαγή: Zeitenwende, δηλαδή «η αυγή μιας νέας εποχής».

Εβδομάδες αργότερα, έχει γίνει σαφές πλέον ότι αυτό που οι Γερμανοί ηγέτες προσπαθούν πραγματικά να πουν είναι: «Ας προχωρήσουμε«.

Σε αυτό το θέμα, οι Γερμανοί είχαν περίπου τόση τύχη, όση και ο ρωσικός στρατός στην Ουκρανία. Και αυτό γιατί η Γερμανία δεν «εκτίμησε απλώς λάθος τον Πούτιν», όπως δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο επί μακρόν σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής της Άνγκελα Μέρκελ, Κρίστοφ Χάουσγκεν, δηλαδή ο νέος πρόεδρος της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια.

Η πεισματική εμμονή της Γερμανίας να εμπλακεί με τον Ρώσο ηγέτη μπροστά στη διαρκή επιθετικότητά του (ένας κατάλογος ατασθαλιών που κυμαίνεται από την εισβολή στη Γεωργία μέχρι τις δολοφονίες εχθρών στο εξωτερικό και τα εγκλήματα πολέμου στη Συρία) δεν ήταν τίποτα λιγότερο από ένα καταστροφικό λάθος, ένα λάθος που θα δώσει την ευκαιρία στη Μέρκελ να κερδίσει μια θέση στο …πάνθεον της Πολιτικής Αφέλειας μαζί με τον αλήστου μνήμης Νέβιλ Τσάμπερλεν (πρωθυπουργός της Βρετανίας την περίοδο 1937-1939).

Αργά αλλά σταθερά, οι Γερμανοί έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι η προσέγγιση της Μέρκελ με τα με τα…πασουμάκια (μαλακά παπούτσια) απέναντι στη Ρωσία, η οποία Μέρκελ έφτασε στο …ζενίθ της με την απόφαση του 2015 να δώσει πράσινο φως για τον αγωγό Nord Stream 2 παρά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και τον ρόλο της στον αυτονομιστικό πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία – δεν άνοιξε απλώς την πόρτα στον Πούτιν να προχωρήσει περαιτέρω, αλλά ουσιαστικά τον ενθάρρυνε να το κάνει.

Ωστόσο, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν αποτελεί απλώς μια αποκήρυξη της καγκελαρίας της Μέρκελ, αλλά μιας ολόκληρης γενιάς Γερμανών πολιτικών από όλο το φάσμα που τυφλώθηκαν από τη νοσταλγία της Ostpolitik (Ανατολική Πολιτική) και του Wandel durch Handel (Αλλαγή πολιτικής μέσω του Εμπορίου) των πολιτικών αποκλιμάκωσης της δεκαετίας του 1970 που υπερασπίστηκε ο καγκελάριος Βίλι Μπραντ και που σύμφωνα με τον «γερμανικό θρύλο», οδήγησαν στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Η συλλογική ευθύνη της Γερμανίας, είναι ο λόγος για τον οποίο η αλλαγή σελίδας είναι ευκολότερο να ειπωθεί παρά να γίνει. Δεν υπάρχει καμία φιγούρα σαν τον Τσόρτσιλ στη γερμανική πολιτική που να προειδοποιεί εδώ και χρόνια για τους κινδύνους της εμπιστοσύνης στον Πούτιν. Ενώ η Μέρκελ είναι υπεύθυνη ως προς το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για την πτώση στην παγίδα του Ρώσου ηγέτη, η αλήθεια είναι ότι ολόκληρη η πολιτική τάξη της Γερμανίας είναι ένοχη. Λόγω φυσικά παντελούς ανικανότητας και έλλειψης πολιτικών προσόντων.

Ως πρώην υπουργός Οικονομικών και αντικαγκελάριος της Μέρκελ, ο σημερινός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, του οποίου οι Σοσιαλδημοκράτες ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από τους αγωγούς Nord Stream, υπερασπίστηκε την ιδέα ότι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του Πούτιν ήταν ο …ατέρμονος «διάλογος». Κάτι παρόμοιο κάνει και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Μητσοτάκης με την αναθεωρητική Τουρκία του Ερτογάν.

Ο Γενς Πλέτνερ, νυν σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Σολτς, ήταν ένας από τους βασικούς αρχιτέκτονες αυτής της πολιτικής στα χρόνια που ήταν ανώτερος διπλωμάτης στο υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας, όπου υπηρέτησε ως προσωπάρχης του τότε υπουργού Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ (σοσιαλδημοκράτης που είναι σήμερα πρόεδρος της Γερμανίας) και πιο πρόσφατα ως πολιτικός διευθυντής του υπουργείου. Ακόμα και όταν ο Πούτιν συγκέντρωσε δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες στα σύνορα της Ουκρανίας τον Δεκέμβριο, ο Plötner συμβούλευσε τον Scholz να επιμείνει στον Nord Stream 2 και να επαναλάβει δημοσίως το μύθευμα ότι ήταν κάτι περισσότερο από ένα «εμπορικό έργο».

Ο παλιός προϊστάμενος του Plötner, ο Steinmeier, ο οποίος κατηγόρησε το ΝΑΤΟ το 2016 για “ξεροκεφαλιά και πολεμοκαπηλία” σχετικά με τη διεξαγωγή στρατιωτικής άσκησης στην ανατολική πλευρά της συμμαχίας, υποστήριξε σχεδόν μέχρι να πέσουν οι πρώτοι πυροβολισμοί κατά των Ουκρανών ότι η Γερμανία θα πρέπει να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως έναν τρόπο για να χτίσει γέφυρες με τη Ρωσία..

Αυτές τις μέρες, ο Σταϊνμάγερ, ο οποίος ως πρόεδρος της Γερμανίας προορίζεται να λειτουργήσει ως ηθική αυθεντία της, ασχολείται με τη… διοργάνωση συναυλιών(!) «ελευθερίας και ειρήνης» με Ρώσους και Ουκρανούς μουσικούς. (Μία από τις εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκε στις αρχές Μαρτίου στη Δρέσδη, καθώς οι βόμβες έπεφταν βροχή στο Χάρκοβο, τη δεύτερη πόλη της Ουκρανίας).

Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο Αντρέι Μελνικ, πρεσβευτής της Ουκρανίας στη Γερμανία, δήλωσε ότι θα μποϊκοτάρει την τελευταία εκδήλωση του Steinmeier, λέγοντας ότι οι Ουκρανοί δεν έχουν χρόνο για «μεγάλη ρωσική κουλτούρα», ενώ η Μόσχα «δολοφονεί αθώους πολίτες» (αθώοι πολίτες οι…νεοναζί των ταγμάτων Αζώφ; Ο γύφτος δεν απαρνιέται ποτέ τη γενιά του απ’ ό,τι φαίνεται)

Αν και λιγότερο υπεύθυνα από τους Χριστιανοδημοκράτες ή τους Σοσιαλδημοκράτες της Μέρκελ για τις πολιτικές που οδήγησαν στην εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, τα μικρότερα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού της Γερμανίας – οι φιλελεύθεροι Ελεύθεροι Δημοκράτες και οι Πράσινοι – δεν έχουν επίσης καλυφθεί σε καμμιά περίπτωση …με δόξα.

Ενώ οι «Πράσινοι» πουαντιτάχθηκαν στον Nord Stream 2, το έκαναν τόσο για οικολογικούς λόγους, όσο και από αλληλεγγύη προς την Ουκρανία. Πιο σημαντική ήταν η σταθερή αντίθεσή τους στις παραδόσεις όπλων στο Κίεβο, η οποία άλλαξε μόνο μετά την έναρξη των μαχών.

Οι Ελεύθεροι Δημοκράτες ήταν διχασμένοι ως προς το τι θα έκαναν σχετικά με τον Nord Stream 2, , συμπεριλαμβανομένου του αναπληρωτή αρχηγού του κόμματος Βόλφγκανγκ Κουμπίκι, να υποστηρίζουν περισσότερη δέσμευση με τη Ρωσία. Σύμφωνα με τον Melnyk, ο ηγέτης των Ελεύθερων Δημοκρατών Christian Lindner, ο οποίος είναι επίσης υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, του είπε την ημέρα που ξεκίνησε ο πόλεμος ότι δεν θα είχε νόημα το Βερολίνο να στείλει όπλα στην Ουκρανία ή να αποκλείσει τη Ρωσία από το SWIFT (το διεθνές σύστημα πληρωμών), επειδή η χώρα του «έχει μόνο λίγες ώρες» κυριαρχίας.

Τον σκεπτικισμό σχετικά με τις προοπτικές της Ουκρανίας, για να μην αναφέρουμε την ανησυχία για τις συνέπειες μιας υπερβολικά σκληρής αντιμετώπισης της Ρωσίας, συμμερίζονταν πολλοί στο κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU). Λίγες εβδομάδες πριν από την εισβολή της Ρωσίας, ο ηγέτης του CDU Friedrich Merz προειδοποίησε ότι η αναστολή της Ρωσίας από το SWIFT θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια «ατομική βόμβα στις κεφαλαιαγορές». Και πράγματι αυτό ήταν. Μια πυρηνική βόμβα που πυροδοτήθηκε.

«Κάναμε όλοι λάθος»

Έχοντας κάνει λάθος για τη Ρωσία και τον Πούτιν σε κάθε βήμα, οι πολιτικοί της Γερμανίας κατέφυγαν στο χαρτί «ποιος να το ήξερε άραγε;». Εξ ού και η έλλειψη πολιτικού αισθητηρίου που λέγαμε πιο πάνω.

«Έκανα λάθος, κάναμε όλοι λάθος», δήλωσε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, η éminence grise («εξουσία πίσω από τον θρόνο», φραγκική αργκό του 17ου αιώνα. Το είχε πρωτοπεί ο αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαικης αυτοκρατορίας της Γερμανίας Λεοπόλδος ο Β’ για τον υπασπιτή του και υπουργο οικονομικων Γουλιέλμο Δολματιο) της Γερμανικής πολιτικής και επί μακρόν υπουργός Οικονομικών του CDU, στην εφημερίδα Welt am Sonntag το Σαββατοκύριακο.

Αυτό που ο Σόιμπλε και οι συνάδελφοί του παραλείπουν, ωστόσο, είναι ότι οι σύμμαχοι της Γερμανίας την προειδοποιούσαν εδώ και χρόνια ότι υποτιμούσε τον Πούτιν. Όταν έρχονται αντιμέτωποι με αυτή την πραγματικότητα, οι Γερμανοί δεν ξέρουν ακριβώς πώς να αντιδράσουν.

Αφού ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπενθύμισε στους Γερμανούς βουλευτές σε ομιλία του στην Μπούντεσταγκ αυτόν τον μήνα ότι οι επιχειρήσεις που έκανε η Γερμανία με τη Ρωσία βοήθησαν στη χρηματοδότηση του πολέμου κατά της χώρας του και τους επιτέθηκε ότι δίνουν «άχρηστα» χειροκροτήματα για το Ολοκαύτωμα, τον …χειροκρότησαν όρθιοι(!!!) και στη συνέχεια επέστρεψαν αμέσως στην κανονική δουλειά, η οποία περιελάμβανε εκτός των άλλων και…ευχές(!!) για τα γενέθλια δύο βουλευτών…Ουδεν έτερον σχόλιον…

Εφημερίδα «Politiko«
Μετάφραση-Επιμέλεια: Πύρινος Λόγιος