Το 2012, μία αμερικανίδα πρώην νοσοκόμα, εξέδωσε ένα βιβλίο που με τον τρόπο του γίνεται ανατριχιαστικό και ταυτόχρονα θλιβερό. Η Bonnie Ware, έζησε αρκετά χρόνια σε μονάδα φροντίδας ετοιμοθάνατων και από περιέργεια θέλησε να μάθει τι ήταν αυτό για το οποίο αυτοί οι άνθρωποι, λίγο πριν αφήσουν την τελευταία τους πνοή, μετάνοιωναν περισσότερο.

Η ιδέα του βιβλίου αυτού με τον τίτλο «The top five regrets of dying» (μτφ. «Οι πέντε μεγαλύτερες τύψεις ετοιμοθάνατων»), ξεκίνησε από το ιστολόγιό της στο οποίο το 2009 ανέβασε ένα θέμα με τίτλο «Regrets of dying» (μτφ. «Τύψεις ετοιμοθάνατων»). Αυτό το θέμα γνώρισε μεγάλη επιτυχία και αναγνωσιμότητα, με πολλούς αναγνώστες να της στέλνουν μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου περιγράφοντας προσωπικές εμπειρίες τους από δικούς τους ετοιμοθάνατους. Το θέμα δεν άργησε να φτάσει στον The Guardian, ο οποίος αφιέρωσε άρθρο για την ανάρτηση αυτή.

Εάν ρωτήσουμε έναν άνθρωπο τι θα ήθελε να κάνει πριν πεθάνει, θα ακούσουμε κοινότυπες απαντήσεις όπως «νά πάω πολλά ταξίδια», «να διασκεδάσω», «να πιω ένα αποστακτήριο αλκοόλ», «ν’ αποκτήσω χρήματα» και διάφορα άλλα που αραδιάζουμε με το σκεπτικό ότι έχουμε ακόμα «πολύ δρόμο μπροστά μας». Τι γίνεται όμως αν έχουμε μόνο λίγες ώρες ζωής ακόμη μπροστά μας;

Αυτό που δείχνει η έρευνα αυτή, είναι ότι ο άνθρωπος, όταν γνωρίζει ότι σε λίγο θα πεθάνει… φιλοσοφεί! Τότε βλέπει τι πραγματικά έκανε λάθος. Βλέπει τι δεν έπρεπε να κάνει, τι στερήθηκε και τι στέρησε από τους άλλους. Κι οι απαντήσεις ήταν πραγματικά θλιβερές.

Οι απαντήσεις!

5. Μακάρι να είχα αφήσει τον εαυτό μου να είναι πιο ευτυχισμένος.

Πολλοί άνθρωποι, στο τέλος της ζωής τους συνειδητοποιούν ότι την κατανάλωσαν είτε στο να ικανοποιούν τους άλλους, είτε στο να είναι πολύ απορροφημένοι με τις απαιτήσεις της καθημερινότητας, στερώντας από τον εαυτό τους εκείνα τα μικρά έστω πράγματα που θα μπορούσαν να τους είχαν κάνει ευτυχισμένους.

Στην πραγματικότητα, αυτή η απάντηση ήταν μία πολύ κοινή μεταξύ των ετοιμοθάνατων που μόλις τότε συνειδητοποιούσαν ότι η ευτυχία είναι επιλογή. Ο φόβος της αλλαγής, τους οδηγούσε σε μία εσωτερική παρόρμηση να υποκρίνονται μπροστά σε άλλους αλλά ακόμα και στον ίδιο τους τον εαυτό ότι είναι ικανοποιημένοι, άσχετα αν κάπου βαθειά μέσα τους επιθυμούσαν να μπορούν να γελάσουν με την καρδιά τους και να ξαναβρούν την ανεμελιά που τους είχε λείψει.

4. Μακάρι να είχα παραμείνει σε επαφή με τους φίλους μου.

Πολλοί από εμάς, μένουμε αγκιστρωμένοι στην καθημερινότητά μας, με αποτέλεσμα να χάνουμε τους παλιούς μας φίλους. Αυτή η καθημερινότητα είναι που μας κλέβει εκείνον τον πολύτιμο χρόνο για έναν καφέ, ένα ποτό, μία βόλτα με παλιούς φίλους, με τους οποίους έχουμε να μοιραστούμε πλήθος κοινών αναμνήσεων και οχι μόνο. Ετσι, φτάνοντας λίγο πριν το τέλος της ζωής μας, μετανιώνουμε που δε δώσαμε το χρόνο τον οποίο άξιζε να δώσουμε σε αυτούς.

3. Μακάρι να είχα το θάρρος να εκφράσω τα συναισθήματά μου.

Πόσες φορές αλήθεια, φοβόμαστε να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας κυρίως από φόβο να πληρώσουμε τους άλλους; Τα καταπιέζουμε μέσα μας, ώστε να διατηρήσουμε μία γαλήνια σχέση με τους άλλους, ακόμα κι αν οι άλλοι είναι άνθρωποι τοξικοί. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάποια στιγμή αποκτούν ασθένειες από τις συνέπειες αυτής της καταπίεσης.

2. Μακάρι να μην είχα δουλέψει τόσο σκληρά.

Και πάλι η καθημερινότητα στη μέση. Η ανάγκη της επιβίωσης και η καταναλωτικότητα, οι λογαριασμοί, τα χρέη και πολλά άλλα, μας αναγκάζουν να δουλεύουμε πολύ. Και με αυτόν τον τρόπο στερούμαστε πολύτιμο χρόνο για τον εαυτό μας και τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Κι αυτο είναι κάτι που δημιουργεί απώλειες από κάθε κατεύθυνση. Πολλοί είναι εκείνοι που μετανοιώνουν αυτήν την σχέση τους με τη δουλειά που τους η οποία τελικά αποδείχτηκε πολύ ψυχοφθόρα.

1. Μακάρι να είχα το θάρρος να ζήσω μια ζωή αληθινή στον εαυτό μου και όχι τη ζωή που περίμεναν οι άλλοι από μένα.

Οπως λέει η ίδια η συγγραφέας:

«Αυτή ήταν η πιο συνηθισμένη λύπη απ’ όλες. Όταν οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι η ζωή τους έχει σχεδόν τελειώσει και κοιτάζουν πίσω με σαφήνεια, είναι εύκολο να δουν πόσα όνειρα έμειναν ανεκπλήρωτα. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είχαν τιμήσει ούτε τα μισά από τα όνειρά τους και έπρεπε να πεθάνουν γνωρίζοντας ότι αυτό οφειλόταν σε επιλογές που είχαν κάνει ή δεν είχαν κάνει. Η υγεία φέρνει μια ελευθερία που πολύ λίγοι συνειδητοποιούν, μέχρι να μην την έχουν πια».

Εσείς, αν βρισκόσασταν λίγο πριν το τέλος της ζωής σας, για ποιο πράγματα θα μετανοιώνατε περισσότερο; Οποιο κι αν είναι κοιτάξτε να το αλλάξετε, πριν βρεθείτε να το μετανιώσετε όταν θα είναι αργά…