Η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία ενδέχεται να ενταχθούν στις BRICS

γράφουν οι Μαρία Βασίλιεβα και Έλναρ Μπαϊναζάροφ

Είναι πιθανό κάποιοι από αυτούς να συμμετάσχουν στη συγχώνευση πολύ σύντομα.

Η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και η Τουρκία σχεδιάζουν να ενταχθούν στις BRICS. Η πρόεδρος του διεθνούς φόρουμ BRICS Purnima Anand δήλωσε στην Izvestia, σημειώνοντας ότι η συζήτηση και μια πιθανή απόφαση για ορισμένα από τα κράτη μπορεί να ληφθεί στην επόμενη σύνοδο κορυφής της ένωσης, η οποία θα πραγματοποιηθεί το 2023. Ο Pavel Knyazev, εκπρόσωπος της Ρωσίας στις BRICS, δήλωσε στην Izvestia ότι η Ρωσική Ομοσπονδία χαιρετίζει το ενδιαφέρον που δείχνουν οι χώρες της ένωσης, αλλά δεν έχει ακόμη αναπτύξει τα ακριβή κριτήρια για την είσοδο νέων μελών. Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες που ερωτήθηκαν από την Izvestia, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και η Τουρκία είναι δυνητικά υποσχόμενες υποψήφιες χώρες, αλλά η διαδικασία ένταξής τους δεν θα είναι γρήγορη.

Προσφορά για επιτυχία

Οι BRICS περιμένουν νέα μέλη: εκτός από την Αργεντινή και το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και η Αίγυπτος ετοιμάζονται επίσης να υποβάλουν αίτηση προσχώρησης στον οργανισμό. Μια υψηλόβαθμη πηγή που γνωρίζει τη διαδικασία δήλωσε στην Izvestia ότι ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας (KSA) είναι «σοβαρά αποφασισμένος να ενταχθεί στις BRICS. Ο συνομιλητής διευκρίνισε ότι το θέμα αυτό τέθηκε, μεταξύ άλλων, κατά την επίσκεψη του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στο Ριάντ στις 1-2 Ιουνίου.

Η Ρωσία έχει υποστηρίξει τις φιλοδοξίες της Σαουδικής Αραβίας να ενταχθεί στον οργανισμό. Εκτός από την Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και η Αίγυπτος έχουν επίσης εκδηλώσει ενδιαφέρον για τα BRICS- μελετούν την πιθανότητα ένταξής τους εδώ και αρκετά χρόνια. Ωστόσο, η ένταξή τους δεν συζητήθηκε στη σύνοδο κορυφής του Πεκίνου, ενώ η ένταξη της Σαουδικής Αραβίας συζητήθηκε σοβαρά. Οι συμμετέχοντες στην ένωση αναζητούν μια διπλωματική λύση», δήλωσε μια καλά πληροφορημένη πηγή.

Τις πληροφορίες σχετικά με την πιθανή εισδοχή νέων χωρών επιβεβαίωσε στην Izvestia η Purnima Anand, πρόεδρος του διεθνούς φόρουμ BRICS. Σύμφωνα με την ίδια, κατά τη διάρκεια της 14ης Συνόδου Κορυφής των ηγετών των BRICS, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο σε εικονική μορφή από τις 23 έως τις 24 Ιουνίου, η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία συζήτησαν το θέμα.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν συμμετέχει στη 14η σύνοδο κορυφής των BRICS μέσω βιντεοσύνδεσης στην περιοχή της Μόσχας, 23 Ιουνίου 2022, Φωτογραφία: REUTERS/Sputnik/Mikhail Metzel/Kremlin

«Όλες αυτές οι χώρες έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για ένταξη και ετοιμάζονται να υποβάλουν αίτηση προσχώρησης. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα καλό βήμα, διότι η επέκταση αντιμετωπίζεται πάντα θετικά, θα αυξήσει σαφώς την επιρροή των BRICS σε όλο τον κόσμο», δήλωσε η Purnima Anand.

Διπλωμάτης δήλωσε ότι δεν θα αργήσουν να προσχωρήσουν στη συγχώνευση η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία, καθώς οι χώρες αυτές «βρίσκονται ήδη στη διαδικασία», παρόλο που η προσχώρηση αυτών των κρατών είναι απίθανο να συμβεί με τη μία. Η συζήτηση και η πιθανή απόφαση για την ένταξη ορισμένων από τις πέντε – Ιράν, Αργεντινή, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος και Τουρκία – μπορεί να αναμένεται στην επόμενη σύνοδο κορυφής της Ένωσης, η οποία θα πραγματοποιηθεί στη Νότια Αφρική το 2023, εξήγησε ο ερωτώμενος από την Izvestia. Η ακριβής ημερομηνία της συνόδου κορυφής δεν είναι ακόμη διαθέσιμη.

«Ελπίζω ότι η ένταξη των χωρών στην BRICS θα γίνει πολύ γρήγορα, διότι τώρα όλοι οι εκπρόσωποι του πυρήνα της ένωσης ενδιαφέρονται για την επέκταση. Έτσι θα συμβεί πολύ σύντομα», διαβεβαίωσε ο πολιτικός.

Πρόσθεσε επίσης ότι μετά την ουκρανική κρίση, υπάρχει μια πραγματική εκδήλωση της δύναμης των BRICS. «Και υπάρχει μια ευκαιρία η ένωση να εργαστεί για τη δημιουργία μιας νέας παγκόσμιας τάξης: να αυξήσει τον διαμοιρασμό των πόρων, να αναπτύξει αεροπορικές, εμπορικές και οικονομικές οδούς για τις νέες παγκόσμιες πραγματικότητες», διευκρίνισε η επικεφαλής του διεθνούς φόρουμ BRICS.

Φρέσκο αίμα

Η σύνοδος κορυφής για την ενοποίηση στο διαδίκτυο υπό την προεδρία της Κίνας στις 23-24 Ιουνίου είχε περισσότερους επισκέπτες από ποτέ. Εκτός από τις πέντε χώρες που συμμετείχαν, υπήρχαν άλλα 13 κράτη. Ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ δήλωσε σε ομιλία του ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιταχύνουν τη διαδικασία ένταξης νέων ομοϊδεατών μελών στην ένωση. «Φυσικά, τα νέα μέλη θα δώσουν νέα πνοή στη συνεργασία BRICS, θα ενισχύσουν την εκπροσώπηση και την αξιοπιστία της», δήλωσε ο Πρόεδρος Σι.

Ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping στην 14η σύνοδο κορυφής των BRICS στο Πεκίνο, 23 Ιουνίου 2022, Φωτογραφία: Global Look Press/XinHua/Li Xueren

Μετά τη σύνοδο κορυφής, αναφέρθηκε ότι η Αργεντινή και το Ιράν υπέβαλαν αίτηση προσχώρησης στον οργανισμό δήλωσε στις 27 Ιουνίου η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Αργεντινής Αλμπέρτο Φερνάντεζ δήλωσε ότι η χώρα του επιδιώκει να ενταχθεί στους BRICS, καθώς ο συνασπισμός «αντιπροσωπεύει το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 24% του παγκόσμιου ακαθάριστου προϊόντος. Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Saeed Khatibzadeh δήλωσε ότι η συμμετοχή του Ιράν σε αυτόν τον συνασπισμό θα αποφέρει «πρόσθετα οφέλη» σε όλα τα μέρη.

Με την άφιξη νέων μελών στις BRICS, η οικονομική της επιρροή θα ενισχυθεί πάνω απ’ όλα. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΑΕΠ της Τουρκίας το 2021 ήταν 815 δισ. δολάρια, της Σαουδικής Αραβίας 833,5 δισ. δολάρια, της Αιγύπτου 404,1 δισ. δολάρια, της Αργεντινής 491,4 δισ. δολάρια και του Ιράν για το 2020 231,5 δισ. δολάρια. Με την ένταξη όλων αυτών των χωρών στις BRICS, το συνολικό ΑΕΠ θα ξεπεράσει τα 27 τρισεκατομμύρια δολάρια (το σημερινό ΑΕΠ των τεσσάρων μελών των BRICS – Ρωσία, Κίνα, Ινδία και Νότια Αφρική – 24,4 τρισεκατομμύρια δολάρια).

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε στη Izvestia ότι στην τελευταία σύνοδο κορυφής αποφασίστηκε να ξεκινήσει η συζήτηση για τη διαδικασία διεύρυνσης των BRICS.

«Στην τελευταία σύνοδο κορυφής αποφασίστηκε να αρχίσει η συζήτηση για τις λεπτομέρειες, τις αρχές και τα κριτήρια της διαδικασίας διεύρυνσης. Μόλις υπάρξει συναίνεση σε αυτά τα ζητήματα, όλοι οι συμμετέχοντες στην πεντάδα θα πρέπει να αποφασίσουν πότε θα αρχίσουν να συζητούν τους πιθανούς υποψηφίους», δήλωσε στην Izvestia ο Pavel Knyazev, αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών και εκπρόσωπος της Ρωσίας στις BRICS.

Ερωτηθείς σχετικά με την πιθανή ένταξη της Τουρκίας, της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας, ο διπλωμάτης δήλωσε: Η Ρωσία χαιρετίζει το ενδιαφέρον όλων των κρατών.

Προς το παρόν γνωρίζουμε το δηλωμένο ενδιαφέρον πολλών χωρών και το χαιρετίζουμε. Όλα θα εξαρτηθούν από το πότε θα ανακοινωθεί επίσημα το ενδιαφέρον και πότε θα καταλήξουμε σε συναίνεση σχετικά με τα κριτήρια», πρόσθεσε ο Pavel Knyazev.

Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν υπάρχουν ακόμη κριτήρια για την ένταξη, οπότε θα ήταν εσφαλμένο να μιλάμε για πιθανό χρονοδιάγραμμα ακόμη και για την ένταξη της Αργεντινής και του Ιράν στις BRICS, οι οποίες έχουν ήδη υποβάλει αίτηση. «Είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε και να εδραιώσουμε περαιτέρω τα BRICS, καθώς και να αναπτύξουμε τον εξωτερικό κύκλο των φίλων τους», κατέληξε ο διπλωμάτης.

Είναι σημαντικό να μην κάνουμε λάθος

Η κοινότητα των εμπειρογνωμόνων πιστεύει ότι η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία είναι δυνητικά υποσχόμενοι υποψήφιοι.

«Η Τουρκία είναι μέλος της G20 και η Αίγυπτος είναι μέλος της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας (η NDB είναι ένα διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που ιδρύθηκε από τις BRICS – Izvestia). Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να εξεταστούν οι αιτήσεις αυτών των χωρών εάν ακολουθήσουν την Αργεντινή και το Ιράν», δήλωσε στη Izvestia ο Yaroslav Lisovolik, διευθυντής προγράμματος της Λέσχης Διεθνών Συζητήσεων Valdai και μέλος του Ρωσικού Συμβουλίου Διεθνών Υποθέσεων.

Ο εμπειρογνώμονας υπενθύμισε ότι η Τουρκία έχει ήδη υποβάλει αίτημα να ενταχθεί στις BRICS το 2018 (ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε την πρόθεση αυτή στα μέσα ενημέρωσης μετά τη σύνοδο κορυφής του Γιοχάνεσμπουργκ). – Izvestia). Σύμφωνα με τον Yaroslav Lisovolik, εκείνη την εποχή οι χώρες BRICS πίστευαν μάλλον ότι η μορφή BRICS+ (ενσωμάτωση του οργανισμού με περιφερειακές ενώσεις) θα ήταν μια προτιμότερη πορεία για την ανάπτυξη του οργανισμού. «Ωστόσο, τώρα η επιλογή της ένταξης των χωρών στον πυρήνα των BRICS κερδίζει έδαφος», δήλωσε ο εμπειρογνώμονας.

Πρόσθεσε επίσης ότι, καθώς τα αιτήματα και οι αιτήσεις συσσωρεύονται, είναι σημαντικό να γίνουν διαβουλεύσεις σχετικά με τα κριτήρια προσχώρησης.

«Ένα από τα βασικά κριτήρια για την ένταξη είναι η ηγετική θέση της υποψήφιας αναπτυσσόμενης χώρας στην περιοχή της και στον όμιλο περιφερειακής ολοκλήρωσης, δεδομένου ότι μία από τις αναπτυξιακές τάσεις των BRICS είναι η ενίσχυση της συνεργασίας με περιφερειακούς αναπτυξιακούς οργανισμούς. Η Αίγυπτος και η Τουρκία είναι αρκετά κατάλληλες για αυτά τα κριτήρια», σημείωσε ο Lisovolik.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το κριτήριο αυτό θα εξορθολογίσει τη διαδικασία επιλογής. Εάν κάθε περιοχή των BRICS εκπροσωπούνταν από έναν παίκτη-κλειδί, ο παράγοντας των εγχώριων ζητημάτων θα έπαιζε μικρότερο ρόλο στις διαδικασίες συντονισμού της οικονομικής πολιτικής του πυρήνα των BRICS, εξήγησε ο διευθυντής του προγράμματος του Valdai Club.

«Δεδομένου ότι ένας από τους στόχους των BRICS είναι να επεκταθούν με τη συμμετοχή χωρών από άλλες περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου, τόσο η Τουρκία όσο και η Σαουδική Αραβία θα μπορούσαν να ανταποκριθούν σε αυτό το κριτήριο, καθώς η περιοχή της Μέσης Ανατολής δεν εκπροσωπείται ακόμη στους BRICS. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί και για τις χώρες της ASEAN. Η Ινδονησία θα μπορούσε να εκπροσωπήσει τα συμφέροντά τους στις BRICS», δήλωσε ο εμπειρογνώμονας.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Lisovolik, δεν υπάρχει λόγος βιασύνης με την επέκταση, καθώς η διαδικασία αυτή θα καθορίσει την πορεία της ανάπτυξης της ένωσης μακροπρόθεσμα. «Είναι σημαντικό να μην κάνουμε λάθος. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να αναπτυχθούν λαμβάνοντας υπόψη πώς θα επηρεάσουν άλλες πρωτοβουλίες των BRICS. Δεν είναι θέμα εβδομάδων ή μηνών, αλλά μέσα σε λίγα χρόνια μπορεί πράγματι να δούμε κάποιες προσθήκες στις τάξεις του πυρήνα των BRICS», κατέληξε ο εμπειρογνώμονας.

Ο Τούρκος πολιτικός επιστήμονας Kerim Has πιστεύει ότι βραχυπρόθεσμα η Κωνσταντινούπολη σίγουρα δεν θα μπορέσει να ενταχθεί στις τάξεις των BRICS.

«Η Τουρκία διέρχεται σήμερα μια από τις πιο δύσκολες οικονομικές και πολιτικές κρίσεις στην ιστορία της. Μια οικονομία σε πτώση δεν είναι μια αναπτυσσόμενη οικονομία. Είναι το όγδοο συνεχές έτος μείωσης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Το 2013, το ποσό ήταν 13.000 δολάρια και τώρα είναι λιγότερο από 6.000. Η Τουρκία μπορεί να έχει προθέσεις να ενταχθεί στις BRICS, αλλά στην πραγματικότητα είναι αδύνατο τα επόμενα χρόνια», πιστεύει ο εμπειρογνώμονας.

Η Izvestia έστειλε ερωτήματα στην αιγυπτιακή πρεσβεία στη Ρωσία, καθώς και στα υπουργεία Εξωτερικών της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας.

Μετάφραση από το πρωτότυπο: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)

Πηγή: Izvestia