
γράφει η Eva Bartlett
Υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι ο βομβαρδισμός στις 29 Ιουλίου ενός κέντρου κράτησης που κρατούσε Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου πραγματοποιήθηκε με εντολή του Κιέβου
Ήταν εξαιρετικά δύσκολο να δει κανείς από πρώτο χέρι τα απανθρακωμένα και διαστρεβλωμένα υπολείμματα των Ουκρανών αιχμαλώτων πολέμου στο κέντρο κράτησης Yelenovka. Η δυσοσμία του θανάτου ήταν συντριπτική. Τα σώματα παρέμεναν στα ερείπια και έλιωναν στις μεταλλικές κουκέτες στις οποίες βρίσκονταν τη στιγμή του βομβαρδισμού.
Άλλα πτώματα, που πιθανώς σκοτώθηκαν από θραύσματα αντί να καούν μέχρι θανάτου, κείτονταν έξω. Ένας στρατιώτης τα επιθεωρούσε, προφανώς για να προσδιορίσει την ακριβή αιτία και την ταυτότητα των θυμάτων. Ακόμη και αν η ουκρανική πλευρά σκότωσε τους δικούς της στρατιώτες, οι Ρώσοι ήταν αυτοί που φρόντισαν να ταυτοποιήσουν τα λείψανα.
Μοιράστηκα μερικές από τις φρικιαστικές φωτογραφίες και τις σκέψεις μου στο Twitter αμέσως μετά την επιστροφή μου από την Yelenovka.
Το επόμενο πρωί, περιηγήθηκα στο Ντονέτσκ για να καταγράψω τις εξαιρετικά επικίνδυνες νάρκες «πέταλα» που έχει ρίξει η Ουκρανία στην πόλη. Σύμφωνα με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης της ΔΔΡ, οκτώ πολίτες είχαν σκοτωθεί από αυτές τις νάρκες μόλις την προηγούμενη ημέρα. Αν πατήσετε σε μια από αυτές τις μικροσκοπικές αλλά ισχυρές εκρηκτικές νάρκες, οι πιθανότητες είναι να σας ξεριζώσουν απλώς ένα πόδι αντί να σας σκοτώσουν εντελώς. Και έχουν ύπουλη εμφάνιση που μοιάζει με παιχνίδι, πιθανότατα για να προσελκύσουν την προσοχή των παιδιών.
Ποιος επωφελείται από το έγκλημα πολέμου στη Γελενόβκα;
Η Ουκρανία και τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, όπως ήταν αναμενόμενο, κατηγορούν τη Ρωσία για τον βομβαρδισμό του κέντρου κράτησης της Γελενόβκα, από τον οποίο σκοτώθηκαν 53 άνθρωποι. Η Ρωσία και η Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ (ΛΔΝ), με τη σειρά τους, δείχνουν με το δάχτυλο το Κίεβο.
Εκτός από τους νεκρούς, ο βομβαρδισμός στις 2 τα ξημερώματα, ο οποίος σύμφωνα με αξιωματούχους της DPR πραγματοποιήθηκε με τη χρήση HIMARS που προμηθεύτηκαν οι Αμερικανοί, τραυμάτισε τουλάχιστον οκτώ υπαλλήλους και πάνω από 70 αιχμαλώτους πολέμου που κρατούνται εκεί. Οι αιχμάλωτοι ήταν αιχμάλωτοι Ουκρανοί μαχητές, κυρίως μέλη της νεοναζιστικής πολιτοφυλακής Azov που είχαν παραδοθεί στη Μαριούπολη τον Μάιο.
Αν τα HIMARS, ή αλλιώς το σύστημα πυραύλων πυροβολικού υψηλής κινητικότητας, ήταν πράγματι η πηγή της καταστροφής και του θανάτου, τότε είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Ουκρανία ήταν αυτή που βομβάρδισε τη φυλακή, δεδομένου ότι το Κίεβο είχε τις συντεταγμένες και είναι η μόνη πλευρά στη σύγκρουση που διαθέτει τέτοια όπλα. Ακόμη και το Πεντάγωνο παραδέχεται ότι είναι πιθανό, αν και χαρακτηρίζει το χτύπημα ως «ακούσιο».
Από λογική άποψη, η Ρωσία δεν είχε κανένα κίνητρο να βομβαρδίσει τη φυλακή. Για την Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, αυτοί οι αιχμάλωτοι πολέμου αντιπροσώπευαν μια υποχρέωση, δεδομένου ότι θα μπορούσαν να καταθέσουν για τα φερόμενα εγκλήματα πολέμου που διέπραξαν εναντίον αμάχων του Ντονμπάς.
Η Ουκρανία έχει κάνει μια σειρά από ισχυρισμούς με σκοπό να ενοχοποιήσει τη Ρωσία καθ’ όλη τη διάρκεια της τρέχουσας σύγκρουσης – τη σφαγή του Μπούχα, το χτύπημα στο μαιευτήριο της Μαριούπολης, την απάτη του Φαντάσματος του Κιέβου, τους υποτιθέμενους ομαδικούς τάφους πολιτών, τους παράξενους ψευδείς ισχυρισμούς Ρώσων στρατιωτών που διαπράττουν σεξουαλική εγκλήματα, τα οποία είδαν ακόμη και τον πρώην κοινοβουλευτικό επίτροπο της Ουκρανίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα να απολύεται από το ίδιο το κοινοβούλιο του Κιέβου.
Η Ρωσία κάλεσε τον ΟΗΕ και τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό να ερευνήσουν τη βομβιστική επίθεση στη φυλακή Γελενόβκα. Εν τω μεταξύ, οι διαδικτυακοί παρατηρητές χρησιμοποίησαν τα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για να συνθέσουν μια εικόνα για το τι συνέβη. Ακολουθεί μια διορατική ανάλυση από το κανάλι Rybar Telegram (με περισσότερους από 627.000 ακόλουθους), που ειδικεύεται σε στρατιωτικές αναλύσεις:
«Το ανατολικό τμήμα του κτιρίου υπέστη τις μεγαλύτερες ζημιές, όπου σημειώθηκε ισχυρή πυρκαγιά και έκρηξη, η οποία ανατίναξε τα παράθυρα». Κρίνοντας από τη γωνία πρόσκρουσης, ο αναλυτής συμπεραίνει ότι «οι πυροβολισμοί πραγματοποιήθηκαν από την τροχιά Marinka-Kurakhovo -το τρίγωνο Sergeevka- Pokrovsk-Udachnoe». Πρόκειται για έδαφος που ελέγχεται από την Ουκρανία. Η ανάλυση δεν μπόρεσε να καταλήξει στο συμπέρασμα αν χρησιμοποιήθηκε HIMARS, από τις πληροφορίες που υπάρχουν.
Στο πλαίσιο της σκέψης «ποιος ωφελείται;», ορισμένες περιστάσεις δείχνουν επίσης προς το Κίεβο. Αυτές έχουν επίσης επισημανθεί από Ρώσους παρατηρητές και έχουν συγκεντρωθεί σε ένα χρονολόγιο. Οι συλληφθέντες ναζί του Αζόφ μεταφέρθηκαν στο κέντρο κράτησης Yelenovka στα τέλη Μαΐου. Αν και οι ανταλλαγές κρατουμένων μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας έχουν συμπεριλάβει μαχητές της Αζοφικής, υπάρχει έντονη αντίθεση στην παράδοσή τους πίσω στο Κίεβο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα ανταλλαγούν στο μέλλον – κάτι που ενδεχομένως να τους καθιστά βάρος για το Κίεβο. Μέχρι τις 20 Ιουνίου εμφανίστηκαν ήδη στα ρωσικά κανάλια που παρακολουθούσαν τη σύγκρουση αναφορές για τον βομβαρδισμό της φυλακής από την Ουκρανία. Στις 28 Ιουλίου εμφανίστηκε η ομολογία ενός μέλους της Azov, που ισχυριζόταν ότι οι νεοναζί στο Χάρκοβο και το Κίεβο είχαν απευθείας εντολή από το γραφείο του Ζελένσκι να βασανίζουν και να δολοφονούν Ρώσους αιχμαλώτους πολέμου. Αργά εκείνο το βράδυ/νωρίς το επόμενο πρωί, η Ουκρανία χτύπησε το ίδιο το κέντρο κράτησης που κρατούσε το μέλος της Azov που ομολόγησε, καθώς και άλλα που μπορεί να το είχαν κάνει.
Αλλού, άλλοι αιχμάλωτοι νεοναζί έχουν ομολογήσει ότι δολοφόνησαν σκόπιμα αμάχους, μια καταστροφή δημοσίων σχέσεων για την Ουκρανία, η οποία θα γίνει χειρότερη αν οι κρατούμενοι στη Γελενόβκα ακολουθήσουν το παράδειγμα.
Τέλος, μόλις δύο ημέρες πριν από το χτύπημα στη Γελενόβκα, η Γερουσία των ΗΠΑ ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο προέτρεπε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να αναγνωρίσει τη Ρωσία ως «χορηγό της τρομοκρατίας». Διαπράττοντας μια επίθεση και επιρρίπτοντάς την στη Μόσχα, το Κίεβο θα μπορούσε να στοχεύει στο να προωθήσει αυτή την απόφαση – παρόλο που το Στέιτ Ντιπάρτμεντ φέρεται να είναι απρόθυμο.
Δεδομένων των πολλαπλών προσπαθειών της Ουκρανίας να ενοχοποιήσει τη Ρωσία και των οκτώ ετών βομβαρδισμών αμάχων στο Ντονμπάς, η δολοφονία των δικών της στρατιωτών δεν είναι και τόσο τραβηγμένη. Στην πραγματικότητα, παραδοθέντες Ουκρανοί στρατιώτες έχουν ισχυριστεί ότι οι διοικητές τους απείλησαν να τους πυροβολήσουν αν επιχειρούσαν να λιποτακτήσουν, και μάλιστα Ουκρανοί εθνικιστές πυροβολούσαν εναντίον τους όταν επιχειρούσαν να παραδοθούν, σε μια περίπτωση σκοτώνοντας ή τραυματίζοντας δεκάδες .
Αφήνεται στους Ρώσους και τους γιατρούς της DPR να διαφυλάξουν τις ζωές των Ουκρανών αιχμαλώτων πολέμου – ακόμη και εκείνων που προφανώς τραυματίστηκαν από φίλια πυρά. Έξω από ένα νοσοκομείο του Ντονέτσκ μετά τον βομβαρδισμό της Yelenovka, ένας από τους γιατρούς που εργάζονταν για τους τραυματισμένους Ουκρανούς είπε ότι πέντε είχαν ήδη υποβληθεί σε επιτυχή χειρουργική επέμβαση για τα τραύματά τους από θραύσματα και δύο ακόμη επρόκειτο να υποβληθούν σε χειρουργικές επεμβάσεις.
«Δεν έχει σημασία σε ποια πλευρά βρίσκεστε, θα σας βοηθήσουμε», είπε.
Οι φρικιαστικές σκηνές με την απανθρακωμένη σάρκα και τα γεμάτα θραύσματα σώματα που είδα στη φυλακή θα μείνουν χαραγμένες στο μυαλό μου για πολύ καιρό. Ναι, ο πόλεμος είναι άσχημος, αλλά η Ουκρανία ανεβάζει τους τόνους όσον αφορά τόσο τα εγκλήματα πολέμου όσο και την υποκρισία.
Η Eva Bartlett είναι ανεξάρτητη δημοσιογράφος από τον Καναδά. Έχει περάσει χρόνια στο πεδίο καλύπτοντας τις ζώνες συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, ιδίως στη Συρία και την Παλαιστίνη (όπου έζησε για σχεδόν τέσσερα χρόνια).
Μετάφραση από το πρωτότυπο: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)