
γράφει ο Pepe Escobar
Η επίδειξη σκληρής ισχύος της Ουάσινγκτον για την εξουδετέρωση του Αλ Ζαουάχρι της Αλ Κάιντα δεν θα βρει ανταπόκριση από το Πεκίνο για την προκλητική επίσκεψη της Πελόζι στην Ταϊβάν. Ωστόσο, θάβει οριστικά την επί δεκαετίες εποχή των συνεργατικών αμερικανοκινεζικών σχέσεων.
Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο τελειώνει ο «Παγκόσμιος Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας» (GWOT), ξανά και ξανά: όχι με ένα κτύπημα, αλλά με ένα κλαψούρισμα.
Δύο πύραυλοι Hellfire R9-X εκτοξεύονται από ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος MQ9 Reaper στο μπαλκόνι ενός σπιτιού στην Καμπούλ. Ο στόχος ήταν ο Ayman Al-Zawahiri με επικήρυξη 25 εκατομμυρίων δολαρίων για το κεφάλι του. Ο άλλοτε αόρατος ηγέτης της «ιστορικής» Αλ Κάιντα από το 2011, τελείωσε επιτέλους.
Όλοι εμείς που ξοδέψαμε χρόνια από τη ζωή μας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, γράφοντας και παρακολουθώντας τον Αλ Ζαουάχρι, γνωρίζουμε πώς οι αμερικανικές «μυστικές υπηρεσίες» έπαιξαν κάθε κόλπο που υπήρχε -και εκτός βιβλίου- για να τον βρουν. Λοιπόν, ποτέ δεν εκτέθηκε στο μπαλκόνι ενός σπιτιού, πόσο μάλλον στην Καμπούλ.
Άλλο ένα αναλώσιμο περιουσιακό στοιχείο
Γιατί τώρα; Απλά. Δεν είναι χρήσιμος πια – και έχει περάσει κατά πολύ η ημερομηνία λήξης του. Η μοίρα του σφραγίστηκε ως μια κακόγουστη «νίκη» της εξωτερικής πολιτικής – η αναμεμειγμένη «στιγμή του Οσάμα Μπιν Λάντεν» του Ομπάμα που δεν θα καταγραφεί καν στο μεγαλύτερο μέρος του Παγκόσμιου Νότου. Εξάλλου, επικρατεί η αντίληψη ότι η GWOT του George W. Bush έχει προ πολλού κάνει μετάσταση στη διεθνή τάξη πραγμάτων που βασίζεται σε «κανόνες», στην πραγματικότητα σε «οικονομικές κυρώσεις».
48 ώρες αργότερα, όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σε όλη τη Δύση ήταν κολλημένοι στην οθόνη του flighradar24.com (μέχρι που χάκαραν την ιστοσελίδα), παρακολουθώντας το «SPAR19» – το αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ που μετέφερε την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι – καθώς διέσχισε αργά το Καλιμαντάν από τα ανατολικά προς τα δυτικά, τη Θάλασσα Celebes, κινήθηκε βόρεια παράλληλα με τις ανατολικές Φιλιππίνες και στη συνέχεια έκανε μια απότομη στροφή δυτικά προς την Ταϊβάν, σε μια θεαματική σπατάλη καυσίμων για να αποφύγει τη Νότια Σινική Θάλασσα.
Καμία «στιγμή του Περλ Χάρμπορ»
Τώρα συγκρίνετε το με εκατοντάδες εκατομμύρια Κινέζους που δεν είναι στο Twitter αλλά στο Weibo, και με μια ηγεσία στο Πεκίνο που είναι αδιαπέραστη από τη δυτικά κατασκευασμένη προπολεμική, μεταμοντέρνα υστερία.
Όποιος καταλαβαίνει την κινεζική κουλτούρα ήξερε ότι δεν θα υπήρχε ποτέ μια στιγμή «πυραύλου σε μπαλκόνι της Καμπούλ» πάνω από τον εναέριο χώρο της Ταϊβάν. Ποτέ δεν θα επαναλαμβανόταν το μόνιμο υγρό όνειρο των νεοσυντηρητικών: μια «στιγμή του Περλ Χάρμπορ». Απλά δεν είναι αυτός ο κινεζικός τρόπος.
Την επομένη, καθώς η ναρκισσιστική πρόεδρος, τόσο περήφανη για το τέχνασμά της, τιμήθηκε με το Τάγμα των Ευοίωνων Νεφών για την προώθηση των διμερών σχέσεων ΗΠΑ-Ταϊβάν, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών έκανε ένα απογοητευτικό σχόλιο: η επανένωση της Ταϊβάν με την ηπειρωτική χώρα είναι ιστορικά αναπόφευκτη.
Έτσι εστιάζεις, στρατηγικά, στο μακροπρόθεσμο παιχνίδι.
Το τι θα συμβεί στη συνέχεια είχε ήδη τηλεγραφηθεί, κάπως κρυμμένο σε δημοσίευμα των Global Times. Εδώ είναι τα δύο βασικά σημεία:
Σημείο 1: «Η Κίνα θα το δει ως μια προκλητική ενέργεια που επέτρεψε η κυβέρνηση Μπάιντεν και όχι ως μια προσωπική απόφαση της Πελόζι».
Αυτό ακριβώς είχε πει ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ προσωπικά στον ενοικιαστή του Λευκού Οίκου που διαβάζει τηλεγραφήματα κατά τη διάρκεια ενός τεταμένου τηλεφωνήματος την περασμένη εβδομάδα. Και αυτό αφορά την απόλυτη κόκκινη γραμμή.
Ο Σι καταλήγει τώρα στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν νωρίτερα φέτος: οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι «ικανές να μη συμφωνήσουν» και δεν έχει νόημα να περιμένουμε από αυτές να σεβαστούν τη διπλωματία ή/και το κράτος δικαίου στις διεθνείς σχέσεις.
Το σημείο 2 αφορά τις συνέπειες, αντανακλώντας μια συναίνεση μεταξύ κορυφαίων Κινέζων αναλυτών που αντικατοπτρίζει τη συναίνεση στο Πολιτικό Γραφείο: «Η κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας μόλις άφησε τον κόσμο να δει τις συνέπειες του να σπρώχνεις μια μεγάλη δύναμη στη γωνία… Η Κίνα θα επιταχύνει σταθερά τη διαδικασία επανένωσης και θα κηρύξει το τέλος της κυριαρχίας των ΗΠΑ στην παγκόσμια τάξη».
Σκάκι, όχι ντάμα
Η σινοφοβική μήτρα απέρριψε, όπως ήταν αναμενόμενο, την αντίδραση του Σι στο γεγονός επί του εδάφους – και στον ουρανό – στην Ταϊβάν, συνοδευόμενη από ρητορική που εκθέτει την «πρόκληση των αμερικανών αντιδραστικών» και την «απολίτιστη εκστρατεία των ιμπεριαλιστών».
Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ότι ο Xi παίζει τον πρόεδρο Μάο. Μπορεί να έχει κάποιο δίκιο, αλλά η ρητορική είναι pro forma. Το κρίσιμο γεγονός είναι ότι ο Σι ταπεινώθηκε προσωπικά από την Ουάσινγκτον και το ίδιο και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ), μια σημαντική απώλεια προσώπου – κάτι που στην κινεζική κουλτούρα είναι ασυγχώρητο. Και όλα αυτά επιδεινώθηκαν με μια τακτική νίκη των ΗΠΑ.
Έτσι, η απάντηση θα είναι αναπόφευκτη, και θα είναι κλασική Sun Tzu: υπολογισμένη, ακριβής, σκληρή, μακροπρόθεσμη και στρατηγική – όχι τακτική. Αυτό απαιτεί χρόνο, επειδή το Πεκίνο δεν είναι ακόμη έτοιμο σε μια σειρά από κυρίως τεχνολογικούς τομείς. Ο Πούτιν έπρεπε να περιμένει χρόνια για να δράσει αποφασιστικά η Ρωσία. Θα έρθει και η ώρα της Κίνας.
Προς το παρόν, αυτό που είναι σαφές είναι ότι, όπως και με τις σχέσεις Ρωσίας-ΗΠΑ τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Ρουβίκωνας έχει διαβεί στη σφαίρα ΗΠΑ-Κίνας.
Το τίμημα των παράπλευρων απωλειών
Η Κεντρική Τράπεζα του Αφγανιστάν συγκέντρωσε 40 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά ως «ανθρωπιστική βοήθεια» αμέσως μετά τον πύραυλο σε ένα μπαλκόνι της Καμπούλ.
Αυτό ήταν λοιπόν το τίμημα της επιχείρησης του Αλ Ζαουάχρι, με τη μεσολάβηση της συμμαχικής προς το παρόν με τις ΗΠΑ πακιστανικής υπηρεσίας πληροφοριών, της Inter-Services Intelligence (ISI). Τόσο φτηνό.
Το μη επανδρωμένο αεροσκάφος MQ-9 Reaper που μετέφερε τα δύο Hellfire R9X που σκότωσαν τον Αλ Ζαουάχρι έπρεπε να πετάξει πάνω από τον πακιστανικό εναέριο χώρο – απογειώθηκε από μια αμερικανική βάση στον Περσικό Κόλπο, διέσχισε την Αραβική Θάλασσα και πέταξε πάνω από το Μπαλουχιστάν για να εισέλθει στο Αφγανιστάν από το νότο. Οι Αμερικανοί μπορεί επίσης να έλαβαν ανθρώπινες πληροφορίες ως μπόνους.
Μια συμφωνία του 2003, σύμφωνα με την οποία το Ισλαμαμπάντ διευκολύνει τους εναέριους διαδρόμους για τις στρατιωτικές πτήσεις των ΗΠΑ, μπορεί να έληξε με την αποτυχία της αμερικανικής απόσυρσης τον περασμένο Αύγουστο, αλλά μπορεί πάντα να αναβιώσει.
Κανείς δεν πρέπει να περιμένει μια έρευνα σε βάθος για το τι ακριβώς έδωσε η ISI – ιστορικά πολύ κοντά στους Ταλιμπάν – στην Ουάσινγκτον σε ασημένιο πιάτο.
Ύποπτες συναλλαγές
Το σύνθημα είναι ένα ενδιαφέρον τηλεφώνημα την περασμένη εβδομάδα μεταξύ του πανίσχυρου αρχηγού του επιτελείου του πακιστανικού στρατού, στρατηγού Qamar Javed Bajwa, και της αναπληρώτριας υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Wendy Sherman. Ο Bajwa πίεζε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) να αποδεσμεύσει το συντομότερο δυνατό ένα κρίσιμο δάνειο, διαφορετικά το Πακιστάν θα αθετήσει το εξωτερικό του χρέος.
Εάν ο καθαιρεθείς πρώην πρωθυπουργός Imran Khan βρισκόταν ακόμη στην εξουσία, δεν θα επέτρεπε ποτέ αυτό το τηλεφώνημα.
Η πλοκή πυκνώνει, καθώς η κατοικία του Αλ Ζαουάχρι στην Καμπούλ σε μια αριστοκρατική γειτονιά ανήκει σε στενό σύμβουλο του Σιρατζούντιν Χακκανί, επικεφαλής του «τρομοκρατικού» (κατά τον ορισμό των ΗΠΑ) δικτύου Χακκανί και νυν υπουργού Εσωτερικών των Ταλιμπάν. Το δίκτυο Haqqani, περιττό να προσθέσω, ήταν πάντα πολύ φιλικό με την ISI.
Και τότε, πριν από τρεις μήνες, είχαμε τον επικεφαλής της ISI, τον αντιστράτηγο Nadeem Anjum, να συναντάται με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας του Μπάιντεν, τον Τζέικ Σάλιβαν, στην Ουάσινγκτον – υποτίθεται για να επαναφέρουν σε λειτουργία τον πρώην, κοινό, μυστικό, αντιτρομοκρατικό μηχανισμό τους.
Για άλλη μια φορά, το μόνο ερώτημα περιστρέφεται γύρω από τους όρους της «προσφοράς που δεν μπορείς να αρνηθείς» – και αυτό μπορεί να συνδέεται με την ανακούφιση του ΔΝΤ. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Αλ Ζαουάχρι ήταν απλώς μια ασήμαντη παράπλευρη απώλεια.
Ο Σουν Τζου αναπτύσσει τις έξι λεπίδες του
Μετά την κωλοτούμπα της Προέδρου Pelosi στην Ταϊβάν, οι παράπλευρες απώλειες είναι βέβαιο ότι θα πολλαπλασιαστούν όπως οι λεπίδες ενός πυραύλου R9-X.
Το πρώτο στάδιο είναι ότι ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (PLA) έχει ήδη εμπλακεί σε ασκήσεις με πραγματικά πυρά, με μαζικούς βομβαρδισμούς προς την κατεύθυνση των Στενών της Ταϊβάν από την επαρχία Fujian.
Οι πρώτες κυρώσεις είναι επίσης σε εξέλιξη, εναντίον δύο ταμείων της Ταϊβάν. Απαγορεύονται οι εξαγωγές σαμπούκου στην Ταϊβάν- το σαμπούκο είναι απαραίτητο αγαθό για τη βιομηχανία ηλεκτρονικών ειδών – οπότε αυτό θα ανεβάσει την κλίμακα του πόνου στους τομείς υψηλής τεχνολογίας της παγκόσμιας οικονομίας.
Η κινεζική CATL, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής κυψελών καυσίμου και μπαταριών ιόντων λιθίου στον κόσμο, αναβάλλει επ’ αόριστον την κατασκευή ενός τεράστιου εργοστασίου αξίας 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων και 10.000 εργαζομένων, το οποίο θα κατασκεύαζε μπαταρίες για ηλεκτρικά οχήματα σε όλη τη Βόρεια Αμερική, προμηθεύοντας μεταξύ άλλων την Tesla και τη Ford.
Έτσι, οι ελιγμοί Sun Tzu που θα ακολουθήσουν θα επικεντρωθούν ουσιαστικά σε έναν προοδευτικό οικονομικό αποκλεισμό της Ταϊβάν, την επιβολή μιας μερικής ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, αυστηρούς περιορισμούς της θαλάσσιας κυκλοφορίας, κυβερνοπόλεμο και το μεγάλο βραβείο: την πρόκληση πόνου στην αμερικανική οικονομία.
Ο πόλεμος στην Ευρασία
Για το Πεκίνο, το να παίζει το μακροπρόθεσμο παιχνίδι σημαίνει την επιτάχυνση της διαδικασίας που περιλαμβάνει μια σειρά από έθνη σε όλη την Ευρασία και πέρα από αυτήν, που συναλλάσσονται με εμπορεύματα και βιομηχανικά προϊόντα στα δικά τους νομίσματα. Θα δοκιμάσουν σταδιακά ένα νέο σύστημα που θα δει την έλευση ενός καλαθιού νομισμάτων BRICS+/SCO/Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EAEU), και στο εγγύς μέλλον, ένα νέο αποθεματικό νόμισμα.
Το παραστράτημα της Προέδρου της Βουλής ήταν ταυτόχρονο με τον οριστικό ενταφιασμό του κύκλου του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» και τη μετάστασή του στην εποχή του «πολέμου κατά της Ευρασίας».
Ίσως άθελά της να έδωσε το τελευταίο γρανάζι που λείπει για να επιταχύνει τον πολύπλοκο μηχανισμό της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ρωσίας-Κίνας. Αυτά είναι όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τη «στρατηγική» ικανότητα της πολιτικής άρχουσας τάξης των ΗΠΑ. Και αυτή τη φορά κανένας πύραυλος στο μπαλκόνι δεν θα μπορέσει να σβήσει τη νέα εποχή.
Μετάφραση από το πρωτότυπο: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)
Πηγή: the Cradle