Αν και η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, ο πρόεδρός της έχει ακολουθήσει μια μέση πορεία για την Ουκρανία

Δυτικοί αξιωματούχοι «ανησυχούν όλο και περισσότερο» για το γεγονός ότι η Τουρκία, σύμμαχος του ΝΑΤΟ και μελλοντικό μέλος της ΕΕ, εμβαθύνει τη συνεργασία της με τη Ρωσία, αναφέρουν οι Financial Times. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέστρεψε πρόσφατα από το Σότσι υποσχόμενος να ενισχύσει το εμπόριο μετά από συνομιλίες με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Έξι ανώνυμοι δυτικοί αξιωματούχοι δήλωσαν στην εφημερίδα ότι «ανησυχούν» για τα σχέδια της Ρωσίας και της Τουρκίας να συνεργαστούν στο εμπόριο και την ενέργεια. Ένας αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε ότι οι Βρυξέλλες παρακολουθούν τις σχέσεις μεταξύ της Άγκυρας και της Μόσχας «όλο και πιο στενά», δεδομένου ότι η Τουρκία φαίνεται να μετατρέπεται «όλο και περισσότερο» σε πλατφόρμα για το εμπόριο με τη Ρωσία.

Μετά από μια τετράωρη συνάντηση με τον Πούτιν την Παρασκευή, ο Ερντογάν εξέφρασε την ικανοποίησή του για τον ρόλο της Ρωσίας στην κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας στην Τουρκία. Τα δύο έθνη στοχεύουν σε διμερή εμπορικό κύκλο εργασιών ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων και συνεργάζονται κατά της τρομοκρατίας και προς την κατεύθυνση της ειρήνης στη Λιβύη και τη Συρία.

Ο Πούτιν υποσχέθηκε ότι η Ρωσία θα προμηθεύει την Τουρκία με πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα «χωρίς καμία διακοπή», αφού οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι η Άγκυρα θα πληρώνει για μέρος αυτού του φυσικού αερίου σε ρούβλια.

Ένας άλλος αξιωματούχος δήλωσε στην εφημερίδα ότι η συμπεριφορά του Ερντογάν είναι «πολύ καιροσκοπική», προσθέτοντας ότι «προσπαθούμε να κάνουμε τους Τούρκους να δώσουν προσοχή στις ανησυχίες μας».

Αν και μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952 και υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ από το 1987, η Τουρκία έχει έρθει σε ρήξη και με τα δύο μπλοκ σε αρκετές περιπτώσεις, πιο πρόσφατα λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία.

Ο Ερντογάν έχει περιγράψει τη διπλωματία του με το Κίεβο και τη Μόσχα ως «ισορροπημένη» και έχει αρνηθεί να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία για τη στρατιωτική της επιχείρηση. Η Τουρκία είναι η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που δεν επιβάλλει τέτοιες κυρώσεις.

Ο Ερντογάν άδραξε επίσης την ευκαιρία να φιλοξενήσει ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ των χωρών τον Μάρτιο, οι οποίες τελικά δεν απέδωσαν καρπούς. Έκτοτε, ωστόσο, κέρδισε αναγνώριση για την επίβλεψη των συνομιλιών που οδήγησαν στην επανέναρξη των μεταφορών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας από τα ουκρανικά λιμάνια. Καθώς το άρθρο των Financial Times βρισκόταν στο διαδίκτυο το Σάββατο, το πρώτο πλοίο που μετέφερε ουκρανικό καλαμπόκι έφτασε στην Κωνσταντινούπολη για επιθεώρηση από Τούρκους, Ουκρανούς, Ρώσους και αξιωματούχους του ΟΗΕ.

Οι αξιωματούχοι που μίλησαν στους Financial Times δήλωσαν ότι δεν έχουν γίνει συζητήσεις στις Βρυξέλλες για πιθανές κυρώσεις στην Τουρκία, αλλά ότι μεμονωμένα μέλη θα μπορούσαν ενδεχομένως να μειώσουν την οικονομική ή εμπορική συνεργασία τους με τη χώρα. Ενώ η Ουάσινγκτον έχει προειδοποιήσει ότι θα τιμωρήσει τις χώρες που παρακάμπτουν τις κυρώσεις της κατά της Ρωσίας με «δευτερογενείς κυρώσεις», δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ούτε οι ΗΠΑ ούτε η ΕΕ θα προβούν σε αυτό το βήμα κατά της Τουρκίας.

Τελικά, η Τουρκία διαθέτει αρκετή επιρροή ώστε να έρθει σε ρήξη με τους δυτικούς συμμάχους της σε ορισμένες περιπτώσεις. Ο ρόλος της στη φιλοξενία περίπου 3,7 εκατομμυρίων μεταναστών από το 2015, οι οποίοι διαφορετικά θα ταξίδευαν προς την Ευρώπη, της επέτρεψε να αποσπάσει παραχωρήσεις από την ΕΕ, ενώ η στρατηγικής σημασίας θέση της -η αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ στα Άδανα βρίσκεται σε απόσταση βολής από όλα τα πιο πρόσφατα θέατρα πολέμου των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή- της παρέχει επιρροή στους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ.

Παρά τις έντονες πιέσεις των ΗΠΑ, η Τουρκία ενσωμάτωσε το ρωσικό σύστημα αεράμυνας S-400 στον στρατό της και παρεμπόδισε την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, σε μια προσπάθεια να πάρει και τις δύο χώρες στο πλευρό της καταστολής των κουρδικών ομάδων που η Άγκυρα θεωρεί τρομοκράτες.

Προς το παρόν, οι μόνες συγκεκριμένες επιπτώσεις που προτείνονται από δυτικούς αξιωματούχους θα αφορούσαν μεμονωμένες χώρες που θα καλούσαν τις τράπεζες και τις εταιρείες τους να αποσυρθούν από την Τουρκία, ωστόσο αυτό πιθανότατα δεν θα συμβεί, σύμφωνα με τους FT.

«Υπάρχουν πολύ σημαντικά οικονομικά συμφέροντα που πιθανότατα θα πολεμούσαν σκληρά ενάντια σε τέτοιες αρνητικές ενέργειες», δήλωσε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος, ο οποίος ωστόσο πρόσθεσε ότι «δεν θα απέκλειε αρνητικές ενέργειες [εάν] η Τουρκία πλησιάσει πολύ κοντά στη Ρωσία».

---

Μετάφραση από το πρωτότυπο: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)

Financial Times