γράφει ο Scott Ritter
Η Μόσχα αντιστρέφει το σενάριο του μπλοκ, προχωρώντας στην απορρόφηση των χαμένων εδαφών του Κιέβου, μεταθέτοντας έτσι τη μάχη στα δικά της εδάφη
Με τη διοχέτευση στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, το ΝΑΤΟ δημιούργησε μια δυναμική που «άλλαξε το παιχνίδι» και σχεδιάστηκε για να βγάλει τη Ρωσία από την ισορροπία της. Επιχειρώντας τα δημοψηφίσματα στη Χερσώνα, τη Ζαπορόζιε, το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ, η Ρωσία άλλαξε εντελώς το παιχνίδι.
Οι αρχαίοι Έλληνες μιλούσαν για το λήμμα ως αντιπροσωπευτικό μιας λογικής προϋπόθεσης, ενός θέματος που θεωρείται δεδομένο. Αυτό ερχόταν σε αντίθεση με ένα δίλημμα, ή «διπλή προϋπόθεση», όπου θα παρουσιαζόταν μια πρόταση είτε/είτε. Οι Ρωμαίοι προήγαγαν αυτή την έννοια, αναφερόμενοι σε μια «διπλή προϋπόθεση» ως argumentum cornutum, του «κερασφόρου επιχειρήματος», επειδή απαντώντας στο ένα επιχείρημα, ένα άτομο θα παλουκωνόταν από τη λογική του δεύτερου. Έτσι βρίσκονται οι αρχαίες ρίζες του σύγχρονου ιδιωματισμού, «στα κέρατα ενός διλήμματος».
Αυτός είναι ο απώτερος στόχος του πολέμου ελιγμών, για παράδειγμα: να τοποθετήσετε τις δυνάμεις σας με τέτοιο τρόπο ώστε να μην παρουσιάσετε στον εχθρό καμία καλή επιλογή – αν αντιδράσει στη μία πιεστική απειλή, θα βρεθεί καταβεβλημένος από την άλλη.
Η ρωσική στρατιωτική επιχείρηση που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ουκρανία για περισσότερους από επτά μήνες τώρα έχει δώσει άφθονα παραδείγματα των στρατιωτικών δυνάμεων και των δύο πλευρών που βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια κατάσταση που τις ανάγκασε να αλλάξουν την προτιμώμενη πορεία δράσης τους: η ρωσική «εκτροπή» κατά του Κιέβου στις αρχές της ΚΥΠ εμπόδισε τους Ουκρανούς να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους στην ανατολική Ουκρανία, και η πρόσφατα ολοκληρωθείσα ουκρανική αντεπίθεση στο Χάρκοβο ανάγκασε τη Ρωσία να αποσυρθεί εσπευσμένα από ένα σημαντικό τμήμα του προηγουμένως κατεχόμενου ουκρανικού εδάφους.
Και τα δύο παραδείγματα που αναφέρθηκαν παρουσίαζαν στη μία πλευρά ένα λήμμα ή ένα πρόβλημα που έπρεπε να αντιμετωπιστεί. Αλλά κανένα από τα δύο δεν ήταν σε θέση να θέσει τον αντίπαλό του «στα κέρατα ενός διλήμματος», εξαναγκάζοντας σε μια απάντηση η οποία θα οδηγούσε σε παλουκώσιμο, ανεξάρτητα από την επιλογή που θα επιλεγόταν. Ο λόγος γι’ αυτό είναι απλός – πολύ σπάνια οι ικανοί στρατιωτικοί διοικητές θα επιτρέψουν να τους παρουσιαστεί ένα στρατιωτικό πρόβλημα για το οποίο δεν υπάρχει βιώσιμη απάντηση. Ο πόλεμος, όπως φαίνεται, είναι σκληρή δουλειά και τα διλήμματα δεν πέφτουν από τα δέντρα.
Ή μήπως όχι; Από τότε που ο Μπόρις Τζόνστον πέταξε στο Κίεβο τον Απρίλιο για να πείσει τον Ουκρανό πρόεδρο Βλαντίμιρ Ζελένσκι να αποσυρθεί από τις ειρηνευτικές συνομιλίες που βρίσκονταν τότε σε εξέλιξη με τη Ρωσία στην τουρκική Κωνσταντινούπολη, το ΝΑΤΟ έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί για να παράσχει στην Ουκρανία δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς σύγχρονων βαρέων όπλων και της χρήσης εγκαταστάσεων σε δυτικό έδαφος όπου δεκάδες χιλιάδες ουκρανικά στρατεύματα θα μπορούσαν να εκπαιδευτούν και να οργανωθούν χωρίς τον φόβο της ρωσικής επέμβασης.
Ο σκοπός πίσω από τη διοχέτευση όπλων από το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία ήταν απλός – να εξουσιοδοτήσει την Ουκρανία όχι μόνο να παρατείνει τη σύγκρουση, αλλά και να αναλάβει επιθετικές στρατιωτικές επιχειρήσεις με σκοπό να εκδιώξει τη Ρωσία από αυτό που το Κίεβο και οι υποστηρικτές του θεωρούν κατεχόμενο ουκρανικό έδαφος, συμπεριλαμβανομένου του Ντονμπάς και της Κριμαίας. Η αντεπίθεση στο Χάρκοβο στις αρχές Σεπτεμβρίου υπογράμμισε τις σοβαρές συνέπειες των ενεργειών του ΝΑΤΟ – παρόλο που, δεδομένων των μαζικών απωλειών σε ανθρώπινες ζωές και υλικό που υπέστησαν οι επιτιθέμενες ουκρανικές δυνάμεις, κατέστησε τη νίκη στο Χάρκοβο Πύρρειο στη φύση της, ήταν μια ουκρανική νίκη, η οποία ανάγκασε τη Ρωσία να υποχωρήσει.
Με τη μετατροπή του ουκρανικού στρατού σε στρατό του ΝΑΤΟ, ο οποίος ήταν επανδρωμένος από Ουκρανούς, το μπλοκ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ είχε, στην πραγματικότητα, αλλάξει τη φύση του παιχνιδιού από μια απλή «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» Ρωσία-Ουκρανία σε έναν αγώνα «Ρωσία-αντί-της-συλλογικής Δύσης», όπου οι στρατιωτικοί πόροι που αρχικά είχε διαθέσει η Μόσχα για τον αγώνα ήταν πλέον ανεπαρκείς για το έργο.
Πλεονέκτημα, Ουκρανία/ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία, ωστόσο, δεν αναλάμβανε τις ενέργειες του ΝΑΤΟ που άλλαζαν το παιχνίδι, μένοντας ακίνητη. Ανταποκρινόμενος στη νέα πραγματικότητα επί του πεδίου στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επέλεξε να μην ανεβάσει απλώς τους τόνους σε αυτό το νέο παιχνίδι αύξησης της στρατιωτικής ισχύος που καθοδηγείται από το ΝΑΤΟ, αλλά να αλλάξει εντελώς το παιχνίδι. Όχι μόνο διέταξε τη μερική κινητοποίηση περίπου 300.000 Ρώσων εφέδρων για να ενισχύσουν τα στρατεύματα που είναι σήμερα δεσμευμένα στην SMO, αλλά ο Πούτιν ενέκρινε επίσης δημοψηφίσματα στα τέσσερα εδάφη όπου οι ρωσικές δυνάμεις μάχονται σήμερα – Χερσώνα και Ζαπορόζιε (πρώην κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές) και Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ (πρώην περιοχές της Ουκρανίας, ντε φάκτο ανεξάρτητες από το 2014). Αυτά τα δημοψηφίσματα έθεσαν στους πολίτες αυτών των τεσσάρων εδαφών μια απλή ερώτηση: επιθυμείτε να γίνετε μέρος της Ρωσίας;
Μετά από πέντε ημέρες ψηφοφορίας, τα αποτελέσματα και από τα τέσσερα εδάφη ήταν σαφή – με συντριπτική πλειοψηφία, οι συμμετέχοντες στα δημοψηφίσματα ενέκριναν την πρόταση. Λίγο αργότερα, ενσωματώθηκαν στη Ρωσική Ομοσπονδία. Αυτό που κάποτε ήταν η Ουκρανία έγινε τώρα η Μητέρα Ρωσία.
Η Ρωσία δεν άλλαξε απλώς τους κανόνες του παιχνιδιού – άλλαξε το ίδιο το παιχνίδι. Αντί οι ουκρανικές δυνάμεις να πολεμούν τις ρωσικές δυνάμεις στο έδαφος της Ουκρανίας, κάθε μελλοντική μάχη που θα διεξάγεται από την Ουκρανία κατά των ρωσικών δυνάμεων θα αποτελεί επίθεση στην ίδια τη ρωσική πατρίδα.
Πού αφήνει αυτό το ΝΑΤΟ; Η ηγεσία του μπλοκ έχει καταστήσει σαφές από την πρώτη μέρα ότι δεν επιδιώκει την άμεση αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Ενώ τα μέλη του έχουν διοχετεύσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε υλικά στην Ουκρανία για να βοηθήσουν στην ανασυγκρότηση του στρατού της και έχουν παράσχει κρίσιμη υλικοτεχνική υποστήριξη, πληροφορίες και επικοινωνίες στην Ουκρανία, έχει επανειλημμένα και επίμονα δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να πολεμήσει άμεσα με τη Ρωσία και έχει καταστήσει σαφές ότι θα προτιμούσε οι Ουκρανοί να χρησιμεύσουν ως de facto πληρεξούσιο του ΝΑΤΟ στην αντίσταση κατά της Μόσχας.
Το ΝΑΤΟ τα έχει βάλει «όλα μέσα» τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά όταν πρόκειται να υποστηρίξει την Ουκρανία, σε βαθμό που ορισμένα από τα μέλη του, έχοντας απογυμνώσει τις αντίστοιχες στρατιωτικές δομές τους από εξοπλισμό και υλικό, δεν έχουν πλέον τίποτα να δώσουν. Παρά ταύτα, οι ευρωπαϊκές πολιτικές και οικονομικές ελίτ συνεχίζουν να εκφράζουν την ισχυρή υποστήριξή τους προς την Ουκρανία στο μέλλον.
Η υποστήριξη αυτή, ωστόσο, βασίστηκε στη θεμελιώδη υπόθεση ότι, παρέχοντας στην Ουκρανία αυτό το τεράστιο επίπεδο υποστήριξης, το ΝΑΤΟ δεν θα εμπλακεί άμεσα σε μια σύγκρουση με τη Μόσχα. Όμως η Ρωσία, μετατρέποντας το πεδίο μάχης από αυτό που διεξάγεται στο ουκρανικό έδαφος σε αυτό όπου τώρα υπερασπίζεται το δικό της έδαφος, ανέτρεψε το σενάριο.
Το ΝΑΤΟ, έχοντας δεσμευτεί υπερβολικά στην Ουκρανία, βρίσκεται τώρα «στα κέρατα ενός διλήμματος» – αν συνεχίσει να παρέχει μαζική υλική και οικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία, θα γίνει, στην πραγματικότητα, άμεσο μέρος της σύγκρουσης, κάτι που κανείς στο μπλοκ δεν επιθυμεί. Ωστόσο, αν υποχωρήσει από την υποστήριξη της Ουκρανίας, οι διάφοροι δυτικοί πολιτικοί ηγέτες και θεσμοί που έχουν καταστήσει την υποστήριξη προς το Κίεβο ιερή υποχρέωση θα θεωρηθεί ότι αθετούν τον λόγο τους.
Ο τρόπος με τον οποίο το ΝΑΤΟ επιλέγει να προχωρήσει δεν έχει ακόμη εκδηλωθεί, αλλά οι ενδείξεις είναι ότι δεν θα γίνει με τρόπο που θα συνεχίσει να διπλασιάζει την υποστήριξη της Ουκρανίας ό,τι και να γίνει. Η χλιαρή ομιλία του Γενικού Γραμματέα Στόλτενμπεργκ, ο οποίος καταδίκασε τη Ρωσία, ενώ δεν έδειξε ενθουσιασμό για την «επιταχυνόμενη αίτηση» του Ζελένσκι για ένταξη, είναι ενδεικτική του λιγότερο αποφασιστικού χαρακτήρα της υποστήριξής του προς το Κίεβο.
Το ΝΑΤΟ θα δει τώρα το ρόλο του να μειώνεται από τις συνέπειες της ρωσικής κινητοποίησης και των δημοψηφισμάτων. Σε χρόνια από τώρα, όταν τελικά θα γραφτεί η ιστορία της σύγκρουσης, η απόφαση του προέδρου Πούτιν να κινητοποιήσει ταυτόχρονα τα ρωσικά αποθέματα και να απορροφήσει ταυτόχρονα τα εδάφη της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας από τη Ρωσική Ομοσπονδία θα αποτελέσει ένα από τα κορυφαία παραδείγματα της σύγχρονης ιστορίας για την τοποθέτηση ενός αντιπάλου «στα κέρατα ενός διλήμματος». Η ουσιαστική εξουδετέρωση του ΝΑΤΟ με αυτή την ενέργεια θα θεωρηθεί περισσότερο από πιθανό ως σημείο καμπής στη σύγκρουση, το οποίο σφράγισε τη μοίρα της Ουκρανίας μπροστά στην αναπόφευκτη ρωσική νίκη.
Ο Scott Ritter είναι πρώην αξιωματικός των υπηρεσιών πληροφοριών του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ και συγγραφέας του βιβλίου «Αφοπλισμός στην εποχή της Περεστρόικα: Ο έλεγχος των όπλων και το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης». Υπηρέτησε στη Σοβιετική Ένωση ως επιθεωρητής εφαρμογής της Συνθήκης INF, στο επιτελείο του στρατηγού Schwarzkopf κατά τη διάρκεια του πολέμου του Κόλπου και από το 1991-1998 ως επιθεωρητής όπλων του ΟΗΕ.
Μετάφραση από το πρωτότυπο: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)
RT OP-ED
Κανένα ζόρι 