γράφει η Rachel Moss

---

Το βίντεο μοιάζει με επιστημονική φαντασία, αλλά οι ειδικοί στον τομέα αυτό μας λένε ότι δεν είναι τελικά τόσο μεγάλο άλμα.

Μοιάζει με σκηνή από το Matrix. Σειρές επί σειρών από μωρά αναπτύσσονται στην «πρώτη τεχνητή μήτρα του κόσμου», η οποία υποτίθεται ότι μπορεί να εκκολάπτει έως και 30.000 εργαστηριακά μεγαλωμένα παιδιά ετησίως.

Αλλά εδώ είναι το θέμα – δεν είναι πραγματικά αληθινό.

Το φουτουριστικό βίντεο που μοιράζεται ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το πνευματικό παιδί του Hashem Al-Ghaili, ενός παραγωγού και κινηματογραφιστή με υπόβαθρο στη μοριακή βιολογία.

Στην ιστοσελίδα του, ο Al-Ghaili λέει ότι χρησιμοποιεί το «επιστημονικό και τεχνολογικό του υπόβαθρο για να αναπτύξει ολοκαίνουργιες ιδέες». Μιλάει για «φαντασία του μέλλοντος», αν και κάποιοι στο διαδίκτυο έχουν ξεκάθαρα μπερδέψει την τελευταία του ταινία με μια διαφήμιση στην πραγματική ζωή.

Στο βίντεο, για μια φανταστική εγκατάσταση που ονομάζεται EctoLife, ακούμε ότι οι τεχνητές μήτρες θα μπορούσαν να δώσουν λύση σε καρκινοπαθείς που έχουν αφαιρέσει τη μήτρα τους, ότι θα μπορούσαν να μειώσουν τις επιπλοκές της εγκυμοσύνης και ότι οι κάψουλες θα βοηθήσουν χώρες που βιώνουν πληθυσμιακή μείωση, όπως η Ιαπωνία, η Βουλγαρία, η Νότια Κορέα.

Ο Hashem λέει ότι πιστεύει ότι αυτή η τεχνολογία είναι έτοιμη και ότι θα μπορούσαμε να δούμε τέτοιες εγκαταστάσεις σε μόλις 10 χρόνια.

Αλλά τι πιστεύουν πραγματικά οι επιστήμονες που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα;

Η καθηγήτρια Joyce Harper, επικεφαλής της Ομάδας Αναπαραγωγικής Επιστήμης και Κοινωνίας, στο Ινστιτούτο για την Υγεία των Γυναικών του UCL, πιστεύει ότι θα μπορούσαμε. Το βιβλίο της, Your Fertile Years, έχει ένα ολόκληρο κεφάλαιο αφιερωμένο στο πώς μπορεί να μοιάζει το μέλλον της αναπαραγωγής.

«Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι κάποια στιγμή, οι περισσότεροι άνθρωποι θα παράγονται με εξωσωματική γονιμοποίηση. Και ότι αυτό [το EctoLife] θα είναι μια δυνατότητα. Στην επιστήμη, νομίζω ότι δεν πρέπει ποτέ να λες ποτέ», λέει η ίδια στη HuffPost UK.

«Αν σκεφτείτε μόνο τα τελευταία 50 χρόνια και τι έχουμε πετύχει που δεν θα μπορούσατε ποτέ να σκεφτείτε. Είμαι αρκετά μεγάλη, οπότε θυμάμαι να βλέπω το Star Trek, όπου έκαναν βιντεοκλήσεις, και ξέρετε, ποτέ δεν σκέφτηκα ότι θα έκανα βιντεοκλήσεις στα παιδιά μου στο FaceTime».

(Σημ. μεταφραστή: Το «face time» είναι ασφαλής εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων, κλήσεων και βίντεοκλήσεων ανάλογη του Viber ή του WhatsApp, η οποία διατίθεται μόνο σε λογισμικό ios της Apple)

Επισημαίνει ότι οι πρώτες τέσσερις εβδομάδες κύησης μπορούν στην πραγματικότητα να ολοκληρωθούν σε ένα εργαστήριο εξωσωματικής γονιμοποίησης (οι γυναίκες είναι συνήθως τεσσάρων εβδομάδων έγκυες όταν μεταφέρεται ένα έμβρυο). Και τώρα, τα πρόωρα μωρά μπορούν να περιθάλπονται από την 21η εβδομάδα περίπου σε θερμοκοιτίδα μέσα σε μονάδα νεογνών.

«Μια εγκυμοσύνη διαρκεί κανονικά 40 εβδομάδες και πάνω από τις μισές από αυτές μπορούν τώρα να γίνουν στη μονάδα νεογνών», λέει η ίδια. Έτσι, στην πραγματικότητα, είναι κάτω από 20 εβδομάδες [του χρόνου κύησης], που οι επιστήμονες πρέπει να βρουν πώς να το κάνουν με ασφάλεια. Δεν είναι πραγματικά τόσο μακριά».

Η καθηγήτρια Χάρπερ τονίζει ότι τα αρνιά έχουν αναπτυχθεί από νωρίτερα πρόωρα, αλλά απέχουμε αρκετά από το να το ολοκληρώσουμε αυτό με τους ανθρώπους. «Πιστεύω ότι αυτό θα συμβεί, αλλά όχι στη διάρκεια της ζωής μου», λέει.

Ο Andrew Shennan, ο οποίος είναι καθηγητής Μαιευτικής στο King’s College του Λονδίνου, λέει επίσης ότι το βίντεο δεν είναι τόσο τραβηγμένο όσο νομίζετε.

«Από θεωρητική άποψη είναι εφικτό», λέει για τις τεχνητές μήτρες. «Είναι απλώς θέμα παροχής ενός σωστού περιβάλλοντος με καύσιμα και οξυγόνο και πιστεύω ότι υπάρχουν οι τεχνολογίες για να μπορέσουμε να το πετύχουμε αυτό.

«Υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου τα μωρά βγαίνουν εξαιρετικά νωρίς και φροντίζονται πολύ καλά σε θερμοκοιτίδες, που είναι μια πολύ αφελής μορφή αυτού για το οποίο μιλάτε, και τρέφονται με σωλήνες μέχρι το στομάχι τους.

«Όταν βάζουμε ανθρώπους σε πράγματα όπως η παράκαμψη της καρδιάς ή άλλες παρακάμψεις οργάνων, θεωρητικά τους δίνουμε αυτό που χρειάζονται από ένα μηχάνημα».

Αν και η ίδια η τεχνητή μήτρα δεν θα αποτελούσε μεγάλη πρόκληση, τα πρώιμα στάδια της ανάπτυξης – όπου τα όργανα σχηματίζονται κατά τις πρώτες 12 εβδομάδες – θα ήταν πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν, προσθέτει.

Ο καθηγητής Shennan λέει επίσης ότι υπάρχουν «όλα τα είδη των βιοχημικών και ανοσολογικών πραγμάτων που συμβαίνουν και τα οποία πιθανώς δεν κατανοούμε ακόμη» σε σχέση με τα αντισώματα που μεταβιβάζονται από τη μητέρα. Αυτό θα απαιτούσε περαιτέρω έρευνα.

Υπάρχει επίσης η ηθική που πρέπει να εξεταστεί, διότι αυτή η τεχνολογία θα αναπτυχθεί μόνο εάν υπάρχει ανάγκη και επιθυμία γι’ αυτήν.

Το βίντεο του concept της EctoLife μιλάει για την προσφορά ενός «πακέτου ελίτ» όπου τα μωρά θα υποβάλλονται σε γονιδιακή επεξεργασία για να αλλάξουν το χρώμα των μαλλιών τους, τον τόνο του δέρματος, τη σωματική τους δύναμη, το ύψος και το επίπεδο νοημοσύνης τους.

Είναι ενδιαφέρον ότι η καθηγήτρια Harper πιστεύει ότι οι μελλοντικές γενιές δεν θα επηρεαστούν από αυτό σε ηθικό επίπεδο. Κάποτε συμμετείχε σε μια συζήτηση της Ένωσης της Οξφόρδης σχετικά με την επεξεργασία του γονιδιώματος και το κατά πόσον θα «υπονομεύσει τη φύση της ανθρωπότητας».

«Μίλησα υπέρ της πρότασης επειδή πιστεύω ότι θα το κάνει, αλλά μπορώ να σας πω ότι έχασα θεαματικά», λέει «Οι νέοι άνθρωποι δεν έχουν αυτούς τους δισταγμούς που έχουμε εμείς».

Πιστεύει ότι η τεχνολογία θα έρθει, αλλά το πραγματικό ερώτημα που αξίζει να τεθεί είναι αν θα τη θέλουμε. «Πόσοι άνθρωποι θα το βρουν αυτό άβολο; Και πόσοι άνθρωποι θα το βρίσκουν αυτό υπέροχο;» αναρωτιέται.

Αν και προσωπικά τείνει προς το πρώτο, παραδέχεται ότι αυτό θα μπορούσε να μειώσει τις επιπλοκές της εγκυμοσύνης και να δώσει στα ομόφυλα αρσενικά ζευγάρια καλύτερες επιλογές αναπαραγωγής χωρίς την ανάγκη παρένθετης μητέρας, οπότε αξίζει να το σκεφτούμε.

«Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι στο μέλλον θα έχουμε μια τεχνητή ανθρώπινη μήτρα, αλλά προς το παρόν, υπάρχουν πολλά τεχνικά και κοινωνικά ζητήματα που πρέπει να ξεπεράσουμε», λέει.

Αλλά ο καθηγητής Shennan πιστεύει ότι αυτές οι ηθικές μάχες καλύφθηκαν σε μεγάλο βαθμό με την έλευση της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

«Όταν συνέβησαν για πρώτη φορά τα μωρά στον δοκιμαστικό σωλήνα, υπήρξε μεγάλη συζήτηση και αντιδράσεις, αλλά το μωρό στον δοκιμαστικό σωλήνα είναι πλέον ευρέως αποδεκτό», λέει. «Η παρένθετη μητρότητα είναι επίσης ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο πλέον. Κατά κάποιον τρόπο, απλά ζητάτε από τη μηχανή να γίνει παρένθετη μητέρα, αντί για μια άλλη γυναίκα.

«Έτσι, νομίζω ότι από ηθικής άποψης, δεν νομίζω ότι είναι τόσο προκλητικό. Ναι, θα πρέπει να υπάρχει νομοθεσία αν ακολουθήσουμε αυτόν τον δρόμο. Αλλά αν σκεφτείτε τα καρύδια και τις βίδες της έννοιας, νομίζω ότι έχουμε ήδη περάσει αυτή τη γέφυρα».

---

Μετάφραση από το πρωτότυπο: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)

Πηγή: HuffPost