Οι προκλήσεις του Ισραήλ στο τέμενος Al-Aqsa απειλούν τις σχέσεις με την Ιορδανία και τον περιφερειακό πόλεμο

Η ισραηλινή αστυνομία συλλαμβάνει έναν Παλαιστίνιο πιστό στο τζαμί Al-Aqsa στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ κατά τη διάρκεια του μουσουλμανικού ιερού μήνα του Ραμαζανιού, Τετάρτη 5 Απριλίου 2023. © AP Photo/Mahmoud Illean

γράφει ο Robert Inlakesh

Οι επιδρομές στον τρίτο ιερότερο τόπο του Ισλάμ δημιουργούν ρήγματα ακόμη και με τους σχετικά φιλικούς γείτονες του Τελ Αβίβ στη Μέση Ανατολή

Οι ισραηλινές επιδρομές στο εσωτερικό του τεμένους Αλ Ακσά εγκυμονούν μια σειρά από προβληματικές καταστάσεις στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της κατάρρευσης των σχέσεων με την Ιορδανία, μιας πολυμέτωπης ένοπλης σύγκρουσης με τους Άραβες γείτονες, ακόμη και μιας απειλής για την αμερικανική επιρροή στη Μέση Ανατολή.

Στις 4 Απριλίου, μια ισραηλινή επιδρομή στην αίθουσα προσευχής Qibli του τζαμιού Αλ Άκσα προκάλεσε διεθνή οργή, με βίντεο της στρατιωτικοποιημένης μονάδας να χτυπά άοπλους πιστούς με όπλα και γκλομπ να διαδίδονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι Παλαιστίνιοι, τους οποίους το Ισραήλ επεδίωξε να εκδιώξει από τον ιερό χώρο, οχυρώθηκαν στο εσωτερικό του και προσπάθησαν να απωθήσουν τις ισραηλινές δυνάμεις με πυροτεχνήματα, αλλά τελικά δεν τα κατάφεραν. Η έφοδος στον χώρο είχε ως αποτέλεσμα να συλληφθούν, να τραυματιστούν ή και τα δύο πάνω από 400 πιστοί, με δύο σοβαρούς τραυματισμούς. Ωστόσο, αυτό που ακολούθησε στη συνέχεια άρχισε να γίνεται πρωτοσέλιδο.

Σε έναν κατακλυσμό λαϊκής οργής, οι Παλαιστίνιοι πέρα από όλες τις διαχωριστικές γραμμές βγήκαν στους δρόμους σε όλη τη χώρα για να διαδηλώσουν και να επιτεθούν ακόμη και σε ισραηλινά οχήματα. Στο εσωτερικό της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, ένοπλες ομάδες άνοιξαν επίσης πυρ εναντίον δεκάδων στρατιωτικών σημείων ελέγχου, φυλακίων και στρατιωτών που σταθμεύουν κοντά σε παράνομους οικισμούς. Ρουκέτες εκτοξεύτηκαν από τη Λωρίδα της Γάζας, ενώ την επόμενη ημέρα εξαπολύθηκε από τον Λίβανο η μεγαλύτερη επίθεση με ρουκέτες από το 2006 εναντίον του Ισραήλ. Στη συνέχεια, στις 9 Αυγούστου, 6 ρουκέτες εκτοξεύτηκαν από τη Συρία στα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν. Το Ισραήλ εξαπέλυσε επίσης τις δικές του αεροπορικές επιδρομές εναντίον στόχων στη Γάζα, τη Συρία και το Λίβανο.

Αυτό που κατέστη σαφές είναι ότι η στρατηγική που ο Γενικός Γραμματέας της Χεζμπολάχ, Seyyed Hassan Nasrallah, είχε ορκιστεί να οικοδομήσει το 2021, είχε καρποφορήσει – μια πολυμέτωπη στρατιωτική αντιπαράθεση ως αντίδραση στις ισραηλινές επιθέσεις κατά των πιστών στους ιερούς τόπους της Ιερουσαλήμ. Είναι ενδιαφέρον ότι τα περιφερειακά αραβικά κράτη που έχουν αποδειχθεί πιο φιλικά προς το Ισραήλ παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό σιωπηλά σχετικά με τις πυραυλικές επιθέσεις από τον Λίβανο, τη Γάζα και τη Συρία, με εξαίρεση την Ιορδανία, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της οποίας, Σινάν Αλ Ματζάλι, κατηγόρησε το Ισραήλ για την κλιμάκωση. Αυτό που πιθανότατα αντανακλά είναι μια αυξανόμενη απογοήτευση από την πλευρά του Αμμάν απέναντι στις προκλητικές ενέργειες του Ισραήλ μέσα στον περίβολο της Αλ Ακσά.

Το Χασεμιτικό Βασίλειο της Ιορδανίας διατηρεί σήμερα εγκάρδιες σχέσεις με το Ισραήλ έχοντας υπογράψει συνθήκη ειρήνης το 1994, καθιστώντας δυνατές τις εμπορικές και διπλωματικές προσπάθειες μεταξύ των δύο πλευρών στην κλίμακα που βλέπουμε σήμερα. Ωστόσο, ο Χασεμίτης ηγεμόνας της Ιορδανίας, ο βασιλιάς Αμπντάλα Β΄, διατηρεί αυτό που είναι γνωστό ως κηδεμονία των ιερών τόπων της Ιερουσαλήμ, το οποίο μεταφράζεται σε κοινή διαχείριση της ασφάλειας εντός του τεμένους Αλ Άκσα από το παλαιστινιακό-ιορδανικό Waqf. Η κατάσταση στον χώρο είναι ότι η ισραηλινή συνοριακή αστυνομία λειτουργεί περιμετρικά του τζαμιού, επανδρώνοντας τις πύλες εξωτερικά, αλλά στο εσωτερικό του λειτουργούν οι φρουροί του Waqf. Κάθε φορά που οι ισραηλινές δυνάμεις εισέρχονται στο τζαμί, υποτίθεται ότι πρέπει πρώτα να συνεννοούνται με το ιορδανικό Waqf, όρους που έχουν παραβιάσει συστηματικά.

Τον Ιανουάριο, μόλις λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της νέας ισραηλινής κυβέρνησης, ο υπουργός Ασφαλείας του Τελ Αβίβ, Itamar Ben-Gvir, εισέβαλε στον χώρο υπό την προστασία της ισραηλινής συνοριακής αστυνομίας, προκαλώντας συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ) για το περιστατικό. Παρά τις διακηρύξεις του Ισραήλ για σεβασμό του status quo στον Ιερό Χώρο, στο Συμβούλιο Ασφαλείας έλαβε χώρα λεκτική αντιπαράθεση μεταξύ του πρέσβη της Ιορδανίας και του Ισραηλινού ομολόγου του, Gilad Erdan, ο οποίος υπερασπίστηκε τις ενέργειες του ακροδεξιού υπουργού Ben-Gvir.

Το status quo στο εσωτερικό της Αλ-Άκσα είναι ότι ο χώρος είναι τζαμί και, ως εκ τούτου, τόπος λατρείας για τους μουσουλμάνους, αλλά υπάρχουν ειδικές ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας για να επιτρέπονται επισκέπτες όλων των προελεύσεων. Ωστόσο, το Ισραήλ επιτρέπει στις ομάδες εποίκων του, ως μέρος του κινήματος για το Όρος του Ναού, να εισέρχονται στον χώρο σε βάρος των μουσουλμάνων πιστών και να λατρεύουν εκεί, παραβιάζοντας το status quo. Διάφορες ομάδες του κινήματος για το Όρος του Ναού λαμβάνουν χρηματοδότηση από φιλανθρωπικές οργανώσεις στη Δύση και υποστηρίζουν την καταστροφή του τζαμιού προκειμένου να αντικατασταθεί με συναγωγή. Πέρυσι, 48.000 Ισραηλινοί εισήλθαν στο Αλ-Άκσα με αυτόν τον προκλητικό τρόπο, προκαλώντας την οργή της Ιορδανίας. Κατά τη διάρκεια του ιερού μήνα του Ραμαζανιού, οι ισραηλινές συνοριακές δυνάμεις διέταξαν την εκδίωξη των μουσουλμάνων πιστών από τον χώρο προκειμένου να συνοδεύσουν ριζοσπάστες εποίκους στον περίβολο, γεγονός που οδήγησε ουσιαστικά στα επεισόδια της 4ης Απριλίου.

Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι ενήργησε με τον κατάλληλο τρόπο, για να διασφαλίσει την ασφάλεια των «μη μουσουλμάνων επισκεπτών» του χώρου. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, η επιδρομή ήταν μια πολιτική δήλωση, με τη χρήση υπερβολικής βίας για την εκκαθάριση του τζαμιού από τους μουσουλμάνους, προκειμένου να διευκολυνθεί η προκλητική είσοδος των ισραηλινών εξτρεμιστών του Όρους του Ναού. Το ισραηλινό Υπουργείο Δημόσιας Διπλωματίας κατηγόρησε τους Παλαιστίνιους ότι οχυρώθηκαν στην αίθουσα προσευχής Qibli, ωστόσο, μετά από πυρά ρουκετών από τον Λίβανο, οι Παλαιστίνιοι το έκαναν ξανά, ενώ οι ισραηλινές δυνάμεις απέφυγαν, προφανώς λόγω φόβων για κλιμάκωση. Αντί να ξεσπάσουν βίαια επεισόδια λόγω των πιστών που στάθμευσαν μέσα στο τζαμί όταν εισήλθαν οι ομάδες του Όρους του Ναού, ο χώρος ήταν ειρηνικός και δεν ξέσπασε καμία σύγκρουση, αποδεικνύοντας ότι η λογική της ασφάλειας του Ισραήλ ήταν λανθασμένη.

Μέσω της συνεχούς προσπάθειάς του να αλλάξει το status quo στο Al-Aqsa, το Ισραήλ δημιουργεί ενεργά ένα ρήγμα με τη γειτονική Ιορδανία, καθώς και προκαλεί μια λαϊκή παλαιστινιακή εξέγερση και ένοπλες επιθέσεις από τη Συρία, τη Γάζα και το Λίβανο. Εάν οι προκλήσεις συνεχιστούν, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού, το Τελ Αβίβ θα μπορούσε να δει το ίδιο να απομονώνεται στην περιοχή, καθώς καμία χώρα δεν θα σταθεί ενεργά ενάντια στις ενέργειες που γίνονται στο όνομα της υπεράσπισης του τρίτου ιερότερου χώρου της ισλαμικής πίστης. Το ιορδανικό κοινοβούλιο και ο λαός της χώρας είναι επίσης εξοργισμένοι με τη σχέση της κυβέρνησής τους με το Ισραήλ, ασκώντας μεγάλη πίεση στην ηγεσία του Αμμάν να δράσει.

Όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν το Ισραήλ δεν υποστήριζε τις ομάδες του Όρους του Ναού. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι ΗΠΑ παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία, καθώς ο δικός τους ρόλος στην περιοχή επιδεινώνεται και το κορυφαίο πλεονέκτημά τους στη Μέση Ανατολή βρίσκεται στα πρόθυρα μιας αχρείαστης πολυμερούς στρατιωτικής αντιπαράθεσης.

(σχόλιο Καταχανά: εν ολίγοις, τα τύμπανα του πολέμου ηχούν κι από τα νότια. Και το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι: όταν εξαπλωθεί ο πόλεμος, θα εξαπλωθεί από τα βόρεια ή από τα νότια; Γιατί αν βγουν οι προφητείες και τελικά ξεκινήσει από τα νότια – από κάτω – τότε να τρέξουμε ολοι μαζί ν’ ανάψουμε λαμπάδες και να υμνήσουμε το Θεό που ΓΙΑ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ μας προστατεύει χωρίς να το αξίζουμε…)

Μετάφραση από το πρωτότυπο: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)

RT OP-ED