Είναι πράγματι απορίας άξιον, πώς γίνεται και λόγια που ειπώθηκαν σε άλλες εποχές και με άλλες αιτίες, να βρίσκονται σήμερα στην επικαιρότητα. Πώς γίνεται αυτά τα λόγια να μη «μυρίζουν ναφθαλίνη», αλλά να παίρνουν μία άλλη ευωδία, μία άλλη φρεσκάδα. Τα ίδια λόγια, να μπορούν να εκφράζουν μία κατάσταση του χθες, όπως τουλάχιστον φαινόταν από την οπτική του εκφραστή τους, αλλά ταυτόχρονα να εκφράζουν και μία κατάσταση του σήμερα, κάτω από ένα διαφορετικό πρίσμα…

Κι είναι εκείνα τα λόγια που είχε πει ο τότε καθηγητής της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Αριστόβουλος Μάνεσης, ως τελευταίο μάθημα το 1968 στους φοιτητές του, που σήμερα βρίσκουν εφαρμογή σε μία άλλη κατάσταση.

Το πρίσμα του καθηγητού κ. Μάνεση τότε, έχοντας μάθει για τις δικτατορίες του Τίτο, του Πινοσέτ, του Φράνκο και άλλων, φανταζόταν ότι η δικτατορία του Γεωργίου Παπαδοπούλου θα ήταν ένα πιστό αντίγραφο. Ασχετα αν τελικά η ιστορία τον διέψευσε σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, τα λόγια του απηχούν σήμερα, στη μαοϊκού τύπου ιατρική χούντα που βιώνουμε, ως διαχρονικά.

Είναι εκείνα ακριβώς τα λόγια που έψαχνα για να απευθύνω στους αδελφούς μας που δίνουν τον αγώνα τους κατά των εμβολίων του θανάτου, κατά της παγκόσμιας χούντας και κατά της «Αρχουσας Τήξης», η οποία έχει εξαπολύσει μία λυσσαλέα επίθεση ενάντια στη λογική και τον άνθρωπο:

“Μην επιτρέψετε να σας εξανδραποδίσουν. Διατηρήστε, μέσα στους ζοφερούς και άρρωστους καιρούς, άγρυπνη και ανυπόταχτη τη σκέψη σας, περιφρουρήστε την άγια υγεία και ρωμαλεότητα της ψυχής σας, κρατήστε στητό και αγέρωχο το ωραίο ανάστημά σας.

Και αν η Εξουσία, που την συμφέρει να έχη παθητικούς και πολιτικά αδιάφορους υπηκόους, σας πη ότι, έτσι κάνοντας, δεν είστε φρόνιμοι και νομοταγείς πολίτες, αποδείξτε της ότι καλός πολίτης είναι μόνον ο ελεύθερος πολίτης, ο συνειδητός, ενεργός και υπεύθυνος πολίτης.

Και θυμίστε της ό,τι ο Περικλής είχε πει στον «Επιτάφιο»: όποιος αδιαφορεί για τα πολιτικά πράγματα του τόπου του είναι όχι φιλήσυχος, αλλ’ άχρηστος, «αχρείος» πολίτης.

Και μην ξεχνάτε, στις σημερινές δύσκολες για την Πατρίδα μας
και το Λαό μας περιστάσεις, τα λόγια του ποιητή και θέλω μ’ αυτά να σας αποχαιρετίσω:

«Όσοι το χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αισθάνονται, ζυγόν δουλείας ας έχωσι· θέλει αρετήν και τόλμην η Ελευθερία». ”

Αριστόβουλος Μάνεσης, στο τελευταίο του μάθημα επί δικτατορίας. Ιανουάριος 1968

Ο Αριστόβουλος Μάνεσης (Αργοστόλι, 1922 – Αθήνα, 2 Αυγούστου 2000) ήταν διαπρεπής Έλληνας πανεπιστημιακός, ακαδημαϊκός και νομικός. Γεννήθηκε το 1922 στο Αργοστόλι και σπούδασε νομικά στη νομική σχολή του Αριστοτελείου πανεπιστημίου στην Θεσσαλονίκη. Μετεκπαιδεύτηκε στο δημόσιο δίκαιο στα πανεπιστήμια της Αμιέν της Γαλλίας και στη Χαϊδελβέργη. Το 1953 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ του Συνταγματικού Δικαίου στην Νομική Σχολή του Αριστοτέλειου στο οποίο και σταδιοδρόμησε ως υφηγητής (1957). Το 1961 εκλέχθηκε έκτακτος καθηγητής και τέσσερα χρόνια αργότερα τακτικός καθηγητής στην έδρα του συνταγματικού δικαίου. (πηγή: Wikipedia)

Κατά έναν… περίεργο τρόπο, επί δικτατορίας, αυτοεξορίστηκε στο… Παρίσι! Εκεί ακριβώς που ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος την ίδια εποχή… Αλλά αυτό έχει να κάνει με το βιογραφικό του.

Τα παραπάνω λόγια του όμως, βρίσκουν απόλυτη εφαρμογή στα όσα συμβαίνουν σήμερα. Δε γνωρίζω ποια θα ήταν σήμερα η στάση του καθηγητού. Πιθανολογώ ότι θα επαναλάμβανε τα ίδια, βλέποντας ότι η δικτατορία του Παπαδοπούλου ήταν μία παιδική χαρά μπροστά σε αυτά που βιώνει σήμερα η ανθρωπότητα.