Η ερμηνεία μίας προφητείας, δεν είναι κάτι που θα πρέπει να γίνεται ελαφρά τη καρδία. Οποιαδήποτε παρανόηση μπορεί να προκαλέσει σύγχυση ή ακόμη κι αίρεση

γράφει ο Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)

---

Εὐλογητὸς εἶ, Χριστὲὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ πανσόφους τοὺς ἁλιεῖς ἀναδείξας, καταπέμψας αὐτοῖς τὸ Πνεῦμα τὸἅγιον, καὶ δι’ αὐτῶν τὴν οἰκουμένην σαγηνεύσας, φιλάνθρωπε, δόξα σοι.

---

Ο άνθρωπος, από την αρχή σχεδόν της έλλογης ύπαρξής του, ήθελε να μάθει τα μελλούμενα. Η γνώση του μέλλοντος αποτελούσε έναν πόθο που δημιούργησε η ανάγκη για προγραμματισμό της ζωής. Τούτου ως δεδομένο, προσωπικότητες όπως ο Τειρεσίας, ο Καλχας οι Πυθίες, οι Σίβυλλες κοκ, αποτελούσαν απόλυτα σεβάσμια πρόσωπα στην αρχαία ελληνική κοινωνία. Μία ωστόσο εξαίρεση, αποτελεί η Κασσάνδρα, η οποία προέβλεπε το μέλλον, αλλά ποτέ δεν έλαβε την αναγνώριση που της άξιζε, αφού οι προβλέψεις της είχαν ως περιεχόμενο κακά μαντάτα και καταστροφές.

Καθώς η ελληνική γλώσσα είναι πάντα σαφής και ακριβής, οι προρήσεις χωρίζονταν με τρεις διαφορετικούς τρόπους:

1. Μαντείες
2. Χρησμοί
3. Προφητείες

Οι μαντείες ήταν προρήσεις που αφορούσαν κυρίως την καθημερινότητα των ανθρώπων κι η θεματολογία τους περιστρεφόταν γύρω από τα οικονομικά, τα οικογενειακά, τα αισθηματικά και τα επαγγελματικά. Δε λείπουν και μαντείες που αφορούσαν την έκβαση μιας μάχης ή μιας υπόθεσης. Οι μαντείες δίνονταν από άτομα που δεν ήταν απαραίτητο να έχουν την ιερατική ιδιότητα. Οι δε μορφές τους ήταν δύο. Η απλή ερώτηση – απάντηση και η οιωνοσκοπία. Στη δεύτερη περίπτωση υπάγονται οι σφαγές ζώων, η κίνηση των υδάτων, η κίνηση των ανέμων κ.α.

Οι χρησμοί δίνονταν μόνο από άτομα που κατείχαν ιερατική ιδιότητα. Οι Σίβυλλες για παράδειγμα, ήταν παρθένες γυναίκες που είχαν αφιερωθεί από τα νηπιακά τους έτη στον Απόλλωνα. Όταν νυμφεύονταν έπαυαν να έχουν την ικανότητα της πρόρησης, αν κι έχουν καταγραφεί ελάχιστες Σίβυλλες που διατήρησαν το χάρισμα και μετά το γάμο. Οι δε Πυθίες, ήταν ιέρειες του Απόλλωνος, οι οποίες διαβιούσαν ασκητικά με προσευχή και νηστεία.

Οι προφητείες ωστόσο, ενώ αρχικά είχαν την ιδιαιτερότητα να δίνονται από πρόσωπα με ιερατική ιδιότητα δεδομένου ότι οι Προφήτες ήταν ο υπέρτατος βαθμός ιεροσύνης στην αρχαιότητα, στην πορεία εμφανίστηκαν και μη ιερατικά πρόσωπα που είχαν το χάρισμα. Η ειδοποιός διαφορά είναι ότι οι προφητείες δίνονται για θρησκευτικού περιεχομένου προρήσεις, όπως αυτές με τις οποίες ασχολούμαστε στο σημερινό άρθρο.

Και μπορεί οι προφητείες για τον «εκ πενίας βασιλέα» να αφορούν την κοινωνική ζωή μιας χώρας, ή του πλανήτη αν θέλετε, αλλά δίνονται κάτω από το θρησκευτικό τους πρίσμα σε μια θεοκεντρική προσέγγιση. Ο Θεός είτε πρωταγωνιστεί, είτε ενεργεί ως «αφανής ήρωας», ενίοτε εναλλάξ.

Η προφητεία του Λέοντος του Σοφού

Πριν αναφερθούμε εκτενώς στις προφητείες των δύο μεγάλων ανδρών, του Λέοντος του Σοφού και του Οσίου Ανδρέου του δια Χριστόν Σαλού, αξίζει να σημειώσουμε ότι πριν ερμηνευτεί η οποιαδήποτε προφητεία, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν το γνωσιολογικό πεδίο του προφητεύοντος, αλλά και την επικρατούσα κοινωνική κατάσταση της εκάστοτε εποχής. Για παράδειγμα, την εποχή του Λέοντος του Σοφού, δεν υπήρχε ο όρος «πρόεδρος της δημοκρατίας», αλλά ο οικείος όρος «βασιλεύς». Συνεπώς, στον όρο «βασιλεύς» της προφητείας, ερχόμαστε να ερμηνεύσουμε με τον γενικευμένο όρο «αρχηγός κράτους», ώστε να γίνει πιο κατανοητό.

Ένα άλλο σημαντικό σημείο είναι το να έχουμε κατά νου ότι στην πραγματικότητα οι προφητείες δίνονται ως συμβουλές αποφυγής επίτευξης μιας καταστροφής. Για παράδειγμα, η «Αποκάλυψη» αποτελεί ένα κατά κύριο λόγο καταστροφολογικό βιβλίο. Ωστόσο, αποτελεί μία προειδοποίηση που λέει ότι εάν η ανθρωπότητα δεν ακολουθήσει το δρόμο της αρετής, θα συμβούν όσα περιγράφονται στο βιβλίο. Κι όπως ξέρουμε, η ανθρωπότητα απαρνήθηκε το δρόμο της αρετής, οπότε το να συμβούν δεινά, είναι αναπόφευκτο.

Ο Λέων ο Στ’ ο Σοφός, ήταν αυτοκράτορας από το 886 έως το 912, σε μία εποχή που το Βυζάντιο ήκμαζε. Ήταν μαθητής του Φωτίου και είχε εξαιρετική μόρφωση. Συνέγραψε πολλά δοκίμια κι ήταν δεινός ρήτορας. Σ’ αυτόν αποδίδονται οκτώ επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας επιγραφόμενα «Λέοντος του Φιλοσόφου«, αν κι οι ιστορικοί δεν είναι απολύτως σίγουροι για την προέλευσή τους.

Ανάμεσα στα κείμενα που διασώζονται, βρίσκεται κι η προφητεία του περί του «εκ πενίας βασιλέως», την οποία θα δούμε αμέσως τώρα, κομμάτι – κομμάτι.

«Σχετικά με το θρύλο του φτωχού κι εκλεκτού βασιλιά του γνωστού κι αγνώστου, που κατοικεί στα σύνορα του Βυζαντίου… Αυτός είναι ο αληθινός βασιλιάς που τον έδιωξαν από το σπίτι του οι άνθρωποι…. Θα αποκαλυφθεί στο τέλος των Iσμαηλιτών, ημέρα Παρασκευή, ώρα 3η. Αυτός πρόκειται να αποκαλυφθεί στο μέλλον και να φανερωθεί με θαυμαστά σημεία. Ένας άγγελος που αποκαλύφθηκε σαν λευκοφορεμένος ευνούχος θα τον πλησιάσει, ενώ κοιμάται, και θα του πει στο αυτί: «Ξύπνα εσύ που κοιμάσαι και σήκω πάνω, γιατί ο Χριστός σε προσκαλεί για να ποιμάνεις τον περιούσιο λαό». Κι έπειτα από λίγο θα του πει για δεύτερη φορά: «Βγες έξω εσύ ο κρυμμένος και μην κρύβεσαι, γιατί σε ζητούν πολλοί… »

Ερμηνεία:

Ο Λέων, αναφερόμενος για την τουρκική κατοχή, αναφέρει ότι «Θα αποκαλυφθεί το τέλος των Iσμαηλιτών, ημέρα Παρασκευή, ώρα 3η». Σε αυτήν τη φράση, αξίζει να σταθούμε σε δύο θέματα. Το πρώτο αφορά το τέλος των Τούρκων. Καθώς ο Λέων ήταν αυτοκράτορας του Βυζαντίου, το λογικό είναι να θεωρήσουμε ότι εννοεί το πότε οι Τούρκοι θα εκδιωχθούν από την Πόλη. Και πράγματι, αυτό ισχύει. Ο Λέων μιλάει για την οριστική απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης από τον τουρκικό ζυγό.

Το δεύτερο στοιχείο είναι το «ώρα 3η» . Στην εποχή του Βυζαντίου, μετρούσαν την ώρα διαφορετικά. Η έναρξη μέτρησης της ημερήσιας ώρας ήταν η Δύση του Ηλίου. Εάν για παράδειγμα ο Ήλιος έδυε στις 19:48 (σημερινή ωροσήμανση), αυτή ήταν η ώρα 00:00 για τους βυζαντινούς. Επομένως, εάν στο παράδειγμά μας υποθέσουμε ότι την Παρασκευή που αναφέρει ο Λέων ο Ήλιος δύει στις 19:48, τότε η 3η ώρα είναι στις 22:48 με τη δική μας ώρα. Αντίστοιχα, εάν η Παρασκευή αυτή είναι το χειμώνα που ο Ήλιος δύει πιο νωρίς, τότε αλλάζει κι η ώρα αυτή. Αν δηλαδή συμβεί χειμώνα κι ο Ήλιος δύει στις 17:52, τότε η 3η ώρα είναι στις 20:52.

Επίσης, στην εποχή του Λέοντος, δεν υπήρχε η αλλαγή μεταξύ θερινής και χειμερινής ώρας. Τουτέστιν θα πρέπει να υπολογίσουμε την ακριβή ώρα με βάση τη «θερινή» ώρα. Δηλαδή, μία ώρα πίσω σε σχέση με τη χειμερινή, ακόμη κι αν η προφητεία επαληθευτεί χειμώνα.

Στο υπόλοιπο πρώτο μέρος της προφητείας, μαθαίνουμε ότι ο «εκ πενίας βασιλεύς» είναι «γνωστός και άγνωστος«. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέρος του κόσμου θα τον γνωρίζει, αλλά κανενός το μυαλό δε θα πάει σε αυτόν κι έτσι θα παραμείνει «άγνωστος» . Εικάζω ότι πρόκειται περί ενός προσώπου που ασχολείται ενεργά με την πολιτική, ζει φτωχικά και καθώς ο λαός (ακόμη και στις μέρες μας) θέλει πολιτικούς γνωστούς, αυτός θα είναι κάποιος που δεν φαντάζονται ότι έχει επιλεγεί να αναλάβει την ηγεσία της Χώρας.

Μας αναφέρει επίσης ότι «αυτός θα είναι ο αληθινός βασιλιάς που έδιωξαν από το σπίτι του οι άνθρωποι» . Αυτό το σημείο έδωσε αφορμή για μία τεράστια παρανόηση η οποία γιγαντώθηκε στη μεταπολίτευση, αφού πολλοί είναι εκείνοι που πίστεψαν ότι πρόκειται για τον Κωνσταντίνο, πρίγκηπα του Γλύξμπουργκ ή – μετά το θάνατό του – για τον υιό του Παύλο. Όχι! Δεν πρόκειται για τον Οίκο των Γλύξμπουργκ. Αφ’ ενός γιατί δεν πληροί τις προϋποθέσεις του «αγνώστου» κι αφ’ ετέρου μόνο φτωχό δεν μπορεί κανείς να τον πει.

Με τον όρο «αληθινός βασιλεύς», ο Λέων εννοεί αυτόν που έχει πραγματικά επιλέξει ο Θεός. Κι εδώ κάνουμε μία παράλληλη αναγωγή στην «Αποκάλυψη» που αναφέρει τους «ψευδοπροφήτες». Όπως και στην «Αποκάλυψη» όπου πολλοί θα οικειοποιηθούν τον τίτλο του «προφήτη», έτσι κι εδώ πολλοί θα οικειοποιηθούν τον τίτλο του «εκ Θεού βασιλέως» . Αλλά ο αληθινός θα είναι μόνο ένας!

Στη συνέχεια, αφού μας περιγράφει ότι Άγγελος θα τον επισκεφθεί, κι εδώ δεν υπάρχει κάτι να ερμηνεύσουμε, μας ενημερώνει ότι ο άγγελος αυτός, θα ξυπνήσει τον «εκ πενίας» την ώρα που αυτός κοιμάται λέγοντας: «Ξύπνα εσύ που κοιμάσαι και σήκω πάνω, γιατί ο Χριστός σε προσκαλεί γιανα ποιμάνεις τον περιούσιο λαό».

Ένα βασικό σημείο που αποκομίζουμε, είναι το γεγονός ότι ο «εκλεκτός» έχει πέσει για ύπνο. Με δεδομένο ότι το αρχικό κείμενο γράφει «Εγείρου ο καθεύδων«, καταλαβαίνω ότι πρόκειται γι’ απογευματινό ύπνο κι όχι βραδυνό. Πιθανότατα λοιπόν, το όλο συμβάν να πραγματοποιηθεί Χειμώνα που ο Ήλιος δύει νωρίς. Μας δίνει δηλαδή έναν χρονικό προσδιορισμό μεταξύ μέσα Οκτωβρίου με μέσα Φεβρουαρίου.

(συνέχεια στη δεύτερη σελίδα – πατήστε το «2» παρακάτω)